Το παρόν κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στο Τεύχος #3 του εβδομαδιαίου περιοδικού M2M (Man to Man) που κυκλοφορεί κάθε Τρίτη μαζί με την εφημερίδα Live Sport.
Basketball: Το Μέλλον Είναι Ήδη Εδώ
Εισαγωγή
H σεζόν 2016-17 θα είναι η πρώτη μετά από εκείνη, την μακρινή πια, του 1995-96 που κανένας εκ των Kevin Garnett, Kobe Bryant και Tim Duncan δεν θα εμφανιστεί στο παρκέ με αθλητική περιβολή για να αγωνιστεί στα παρκέ του ΝΒΑ. Επίσης, είναι μία σεζόν που στο ραντεβού των τελών Μαΐου, στους Τελικούς της λίγκας, είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένο πως θα βρεθούν οι Πρωταθλητές Cavaliers από την Ανατολή και η υπερομάδα των Warriors από τη Δύση. Παρόλα αυτά, στα γραφεία του TheBallHog.Net περιμένουμε την έναρξη αυτής ακριβώς της σεζόν, στις 25.10.2016, με μεγαλύτερη αγωνία και προσμονή από κάθε προηγούμενη που μπορούμε να θυμηθούμε.
Και τούτο καθώς θεωρούμε πως αυτό που θα δούμε στα παρκέ του “Μαγικού Κόσμου” της ερχόμενης σεζόν είναι η πρώτη προβολή του μέλλοντος του αθλήματος, ενός μέλλοντος του οποίου ψήγματα είχαν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται σποραδικά στους αγωνιστικούς χώρους της από εκεί πλευράς του Ατλαντικού. Πλέον, όμως, θα έχουμε την επίσημη καθημερινή προβολή του.
Οι Βασικές Αρχές του Αθλήματος Σήμερα
Συγκεκριμένα, το άθλημα, μέσα κυρίως από τα πινακάκια και τα συστήματα του ανυπέρβλητου coach Popovich, αλλά και συμπαραστατών αυτού, όπως του Eric Spoestra, του -επί σειρά ετών βοηθού του- Mike Budenholzer ή ακόμα-ακόμα και νεότερων, όπως του Brad Stevens, είχε αρχίσει να παίρνει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά εδώ και αρκετές σεζόν και μέσα από την όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των analytics στο άθλημα. Συνοπτικά, αυτά είναι τα εξής:
- Α. Τόσο η μπάλα, όσο και οι παίκτες, κινούνται διαρκώς στην επίθεση.
- Β. Μέσω των πολλών σουτ τριών πόντων, η άμυνα δεν μπορεί να κλείσει κοντά στο καλάθι, προστατεύοντας το πιο εύκολο και εύστοχο σουτ του αθλήματος (αυτό από το ζωγραφιστό), αλλά, αντίθετα, αναγκάζεται να απλώνεται στον χώρο, να μαρκάρει μέχρι το τρίποντο ή -ιδανικά- και δύο βήματα έξω από αυτό, δημιουργώντας γραμμές κίνησης της μπάλας, αλλά και των παικτών, στην πλάτη της πρώτης γραμμής της και έτσι, με αυτό τον τρόπο, να “ξεκλειδώνει” και να ανοίγει.
- Γ. Την ίδια στιγμή, μέσα από διαρκή screens μακριά από την μπάλα, η επίθεση προσπαθεί να αποδιοργανώνει πλήρως την άμυνα.
- Δ. Σημαντικό μέρος της αγωνιστικής δράσης έχει μεταφερθεί την αδύνατη πλευρά της επίθεσης, μακριά δηλαδή από την μπάλα, με πολύ κίνηση και ακόμα περισσότερα screens, ώστε όποιος επιθετικός τελικά βγει από την εκεί κατάσταση να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με τον αμυντικό του.
- Ε. Ως αποτέλεσμα, η δράση χάνεται από τα στενά τηλεοπτικά πλάνα ή από την προσήλωση του βλέμματος αποκλειστικά στην μπάλα.
Όλα τα παραπάνω πλέον συνοψίζονται στις έννοιες του “ball movement”, “motion offence” και “spacing”. Οι παίχτες για να ανταποκριθούν πρέπει να έχουν αναπτυγμένες δυνατότητες ball handling, καλό μακρινό σουτ, αλλά και court vision, ανεξαρτήτως της “φυσικής” τους θέσης στο επιθετικό μισό.
Στην άλλη πλευρά του παρκέ, στην άμυνα, η τάση είναι το “switch everything” -αλλαγές, δηλαδή, μαρκαρισμάτων σε κάθε κατάσταση. Άμυνα που απαιτεί παίχτες που να μπορούν να αλλάξουν σε κάθε screen, είτε πάνω στην μπάλα, είτε μακριά από αυτήν, αλλά και παίχτες με μήκος (άνοιγμα χεριών – wingspan) που να μπορούν χρησιμοποιήσουν είτε στις γραμμές πάσας του αντιπάλου, είτε σκεπάζοντας το καλάθι.
Όλες αυτές οι τακτικές αρχές σε άμυνα και επίθεση, τα σύγχρονα “θέλω” κάθε μοντέρνου προπονητή και “πρέπει” κάθε forward looking ομάδας, επέφεραν και την τροποποίηση των χαρακτηριστικών που ο σύγχρονος ΝΒΑ player πρέπει να φέρει, ανεξαρτήτως της θέσης αυτού.
Τα Απαιτούμενα Χαρακτηριστικά των Παικτών
Για την ακρίβεια, οι συγκεκριμένες τακτικές είναι που επιβάλλουν την αφαιρετική προσέγγιση κάθε θέσης στο άθλημα, λειτουργώντας όπως κάθε τέχνη ή επιστήμη: μακριά από τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που η Ιστορία μάς είχε ως τώρα μάθει/επιβάλλει, οι θέσεις μιας πεντάδας επανασυντίθονται μέσω μιας αυτονόμησης, μέχρι του σημείου που να μην παραπέμπουν πουθενά, παρά μόνο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε παίχτη μιας πεντάδας.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής ακριβώς της αφαίρεσης αποτελεί ο Draymond Green. Ένας παίχτης που κατά την ημέρα του draft του ήταν χαρακτηρισμένος ως ένα “τριάρι”, αγωνίζεται -εντυπωσιάζοντας- κάθε βράδυ ως PF ή C στην άμυνα, μαρκάροντας πάνω στις αλλαγές, κάθε θέση forward ή center, ενώ τακτικά παίζει “λίμπερο”, μαρκάροντας τον χώρο του ζωγραφιστού, αδιαφορώντας για τον κακό σουτέρ της αντίπαλης ομάδας, που τυπικά του έχει χρεωθεί. Στην δε επίθεση της ομάδας είναι σε πολλές περιπτώσεις ο κύριος κουβαλητής της μπάλας, σαν ένας κλασσικός “άσσος”. Στήνει p’n’r τόσο σαν ball handler, όσο και σαν screener, ρόλους “1” ή “5” κατ’αντιστοιχία, βρίσκεται τακτικά να σουτάρει σαν ένας κλασσικός SG spot shooter, διεισδύει προς το καλάθι σαν κλασσικό τριάρι, ενώ παίζει και με πλάτη ή και πρόσωπο, έχοντας δεχτεί την μπάλα, ως κλασσικός “ψηλός” μέσα στο ζωγραφιστό. Ακόμα και ο όρος “point forward” μοιάζει πια στενός και περιοριστικός για να περιγράψει τον αγωνιστικό ρόλο του Draymond Green μέσα στο παρκέ.
Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί η κόντρα δύο seven-footers (2,13 μέτρα) που θα δούμε μες στη σεζόν 2016-17, αυτή του Γιάννη Αντετοκούνμπο των Bucks και του Karl Anthony-Towns των Wolves, δύο παικτών εκ των εντυπωσιακότερων prospects της λίγκας, όπου ο μεν πρώτος θα παίζει στο “1” και ο δεύτερος στο “5” – και καλύτερο τρίποντο από τους δύο θα διαθέτει ο center! Βεβαίως, και οι δύο είναι παίχτες που μπορούν να χειριστούν την μπάλα, να πασάρουν εξαιρετικά, να κλέψουν και να κόψουν μπάλες στην άμυνα, καθώς και να μαρκάρουν πάνω από δύο θέσεις.
Αντίστοιχες είναι και οι δυνατότητες δύο άλλων κορυφαίων Cs της λίγκας, των DeMarcus Cousins των Kings και Anthony Davis των Pelicans, παικτών, που μεταξύ των υπολοίπων ολοκληρωτικών χαρακτηριστικών τους, είχαν την σεζόν 2015-16 33% και 32% σε 3,2 και 1,8 προσπάθειες από το τρίποντο αντίστοιχα.
Αυτά, βέβαια, είναι χαρακτηριστικά που το μπάσκετ έχει ξαναδεί από τη θέση του Center. Έστω και σε “Όνειρο”. Ο Hakeem “The Dream” Olajuwon είχε όλα τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων Towns, Davis και Cousins που περιγράψαμε ανωτέρω. Όμως τα κυρίαρχα προπονητικά δόγματα της εποχής του, επιτάσσαν τους centers να παίζουν με το ένα πόδι μέσα στο ζωγραφιστό, περιορίζοντας σε συγκεκριμένη φόρμα το ταλέντο του Αμερικανονιγηριανού.
Τα άνωθεν παραδείγματα αναφέρθηκαν για να αναδείξουν την αναγκαιότητα αποδόμησης μιας συγκεκριμένης φόρμας που είχε επικρατήσει για το τι πρέπει να κάνει ένας παίκτης που αγωνίζεται στη θέση των ψηλών μιας ομάδας. Πλέον, για τις ανάγκες δημιουργίας χώρων και απλώματος των αμυνών, αλλά και της καλής συνολικής κυκλοφορίας της μπάλας, οι ψηλοί απαιτείται να διαθέτουν τόσο περιφερειακό σουτ, όσο και court vision.
Αυτά τα χαρακτηριστικά ήδη από τη rookie σεζόν του έχει δείξει πως διαθέτει ο Σέρβος Nikola Jokic των Nuggets και για αυτό θεωρείται ο επόμενος κορυφαίος ψηλός της λίγκας, στο ίδιο επίπεδο με τους προαναφερθέντες. Αντίστοιχα, ο Λετονός Kristaps Porzingis των New York Knicks, βλέπει τον κόσμο από τα 2,21, αλλά αγωνιστικά είναι ένας SG σε σώμα C, που κάνει μέσα στο γήπεδο κάθε δουλειά που αναλογεί στις θέσεις από “2” ως “5”. Χαρακτηριστικά, στη rookie σεζόν του 2015-16 είχε 1,1 τρίποντο σε 3,4 προσπάθειες ανά αγώνα, αλλά και 1,9 κοψίματα.
Η δε ανάγκη spacing είναι τόσο επιτακτική, που ακόμα και βετεράνοι παίκτες, όπως οι Kris Humphries και Luis Scola, παίχτες στα 31 και 36 τους αντίστοιχα, που σε όλη τους την καριέρα επιτελούσαν τον ρόλο του κλασσικού “4”, τη σεζόν 2015-16 σούταραν πίσω από τα 7,25 34/108 και 65/161, όταν στην μέχρι τότε καριέρα τους είχαν μόλις 2/26 και και 10/60 αντίστοιχα!
Σύνθεση και Χημεία
Σε πλήρη αντιστοιχία εξέλιξης κινούνται κι οι ομάδες. “Superteams”, με την ως τώρα συνηθισμένη έννοια του όρου, της απλής άθροισης ατομικού ταλέντου, κι όχι σύνδεσης συγκεκριμένων αγωνιστικών χαρακτηριστικών, όπως οι φετινοί Chicago Bulls, των Rondo, Wade και Butler, θα αγκομαχήσουν για να καταφέρουν να μπουν στα playoffs της Ανατολής. Αντίστοιχη προβλέπεται κι η μάχη για την είσοδο στα playoffs των Thunder του τρομερού Russell Westbrook, παίκτη που βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του και θεωρείται ένας από τους πέντε πιο ταλαντούχους της λίγκας.
Και στις δύο άνωθεν αναφερθείσες περιπτώσεις το πρόβλημα εντοπίζεται στην έλλειψη περιφερειακού σουτ. Από την στιγμή που οι ομάδες των συγκεκριμένων stars δεν διαθέτουν, είτε στα πρόσωπα των ίδιων, είτε στων συμπαικτών τους, τους παίκτες που θα αποτελέσουν την περιφερειακή απειλή, αλλά αντίθετα και οι τέσσερις προαναφερθέντες αυξάνουν κατακόρυφα την αποτελεσματικότητά τους κοντά στο καλάθι, επιτρέπουν στις άμυνες να κλείνουν, να μαρκάρουν μικρότερο χώρο από τα συνήθη 120 τ.μ. που καλείται να προστατέψει αποτελεσματικά μία άμυνα, δυσκολεύοντας την κίνηση τόσο των ίδιων, όσο και αυτή της μπάλας ή/και των συμπαικτών τους.
Το φαινόμενο αυτό, ομάδες, δηλαδή, με τέτοιους stars ή έναν από τους top-5 της λίγκας στη σύνθεσή τους, είναι πρώτη φορά στην Ιστορία που δεν θεωρούν δεδομένη τη θέση τους στην post season του Απρίλη κι έπειτα. Αντίθετα, ομάδες χωρίς αντίστοιχο απαστράπτοντα αστέρα στη σύνθεσή τους, αλλά με παίκτες που προσεγγίζουν σε χαρακτηριστικά την πολυσύνθετη, αλλά αφαιρετική προς τη δομή, απαίτηση του σύγχρονου μπάσκετ για κάλυψη, τουλάχιστον αξιοπρεπώς, μιας σειράς προσόντων, όπως οι Atlanta Hawks και οι Boston Celtics στην Ανατολική Περιφέρεια, ή οι Utah Jazz στην Δυτική, ξεκινούν αφετηριακά από πλεονεκτικότερη θέση.
Η Αποθέωση
Φυσικά, όπως σε κάθε εξέλιξη, είτε πρόκειται ζωντανού είδους, είτε πρόκειται για τεχνολογία, πόσο δε αναφορικά με τα sports, δεν μπορούν όλοι οι συμμετέχοντες, οργανισμοί, εταιρείες ή αθλητές, να προσαρμοστούν άμεσα ή/και αποτελεσματικά. Όπως επίσης, είναι γνωστός πως κάθε οργανισμός αντιδρά σε κάθε αλλαγή ή μεταβολή, ακόμα κι αν αυτή οδηγεί σε μια νέα κατάσταση ομοιόστασης.
Ειδικά στην περίπτωση των sports, που τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά του κάθε παίχτη είναι μοναδικά, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να συμβεί. Ακριβώς αυτή η έλλειψη ομογενοποίησης είναι που κάνει να ξεχωρίσει μία ομάδα. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει και τους φετινούς Warriors μία διαφορετική superteam, μακριά από κάθε προηγούμενη συνύπαρξη μπασκετικών αστέρων κάτω από τον ίδιο οργανισμό. Δεν είναι απλά μια ομάδα με “big-3”, που απλά έγιναν “big-4”. Οι Warriors είναι κάτι πολύ πέρα και πάνω από αυτό. Οι Warriors αποδίδουν εδώ και δύο χρόνια το πληρέστερο μπάσκετ που έχει ποτέ παιχτεί πάνω σε παρκέ του αθλήματος. Πιστοί σε κάθε αρχή που η εξέλιξη επιτάσσει, η “lineup of death”, όπως επικράτησε να αποκαλείται, που αποτελούταν από τους Steph Curry, Klay Thompson, Andre Iguodala, Harrison Barnes και Draymond Green, πληρούσε όλες τις συνθήκες που η εξέλιξη του αθλήματος απαιτούσε: είχε πέντε χειριστές μπάλας, είχε πέντε σουτέρ με πάνω από 35% στο τρίποντο, και τέσσερις παίχτες που μπορούσαν να αλλάξουν σε κάθε κατάσταση και να μαρκάρουν πάνω από τρεις θέσεις ο καθένας στην άμυνα. Είχαν την καλύτερη επίθεση και άμυνα του πρωταθλήματος για δύο συνεχείς χρονιές (στις συγκεκριμένες πεντάδες), ακριβώς γιατί το “smallball” τους, απέδιδε αψεγάδιαστα αυτοματισμούς που καμία άλλη ομάδα δεν είχε καταφέρει να φτάσει, διαθέτοντας παράλληλα τόσο ταλέντο στη σύνθεσή της.
“Μέχρι την επόμενη”. Κι η επόμενη είναι ήδη στην αίθουσα αναμονής και περιμένει την 25η Οκτωβρίου για να παρουσιαστεί επίσημα στο κοινό. Και είναι πάλι οι Warriors. Και δεν είναι “μια ακόμα superteam”. Η έλευση Durant δεν αποτελεί απλά μια αναβάθμιση στη θέση του (τραγικού στους Τελικούς ’16) Barnes. Το μπασκετικό IQ του Durant, τα 6’10’’ του ύψους του και τα 7’5’’ του wingspan του, το 38% από το τρίποντο σε 4,7 προσπάθειες, τα εφτά rebounds, οι σχεδόν τέσσερις assists, τα 2,2 κλεψίματα και κοψίματα, το 88% από τις βολές σε οχτώ προσπάθειες, που έχει ως μέσους όρους ανά παιχνίδι στην καριέρα του, δεν έρχονται να προστεθούν στους υπάρχοντες ή να μπουν απλά στα αντίστοιχα του Barnes. Έρχονται να μπουν πολλαπλασιαστικά και να δείξουν την πορεία προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αν ο Curry με τον Klay Thompson άπλωναν τον χώρο που μία άμυνα έπρεπε να μαρκάρει από τα 120 τ.μ. στα 150 τ.μ., η έλευση του Durant μεγαλώνει αυτόν τον χώρα ακόμα παραπάνω. Οι ικανότητες του εντός του παρκέ απελευθερώνουν ακόμα περισσότερο αυτές των υπολοίπων. Κι όταν λέμε υπολοίπων εννοούμε του τρέχοντος back2bak MVP της λίγκας, του καλύτερου two-way SG της λίγκας και νικητή του διαγωνισμού τριπόντων στο τελευταίο All Star, του πιο all around παίκτη του πρωταθλήματος, και του ανθρώπου που επαναπροσδιόρισε τον ρόλο του 6ου παίκτη σε μια ομάδα.
Πολλαπλασιαστικά και γιατί είναι η κίνηση που πάει το “smallball” στο επόμενο επίπεδο: στο ψηλότερο. Κυριολεκτικά. Το μέλλον επιτάσσει sevenfooters με σουτ και dribbling ability, αλλά και court vision και γρήγορα πόδια στην άμυνα, σε κάθε θέση. Από το “1” ως το “5”. Μια πεντάδα από Giannis, Kawhi, Durant, Davis και Towns. Ή, μια πεντάδα με πέντε ψηλότερους Draymond Greens. Και η προσθήκη του Durant στην τελειότερη μπασκετική μηχανή που έχει υπάρξει ποτέ, αποτελεί μία αναβάθμιση, υψομετρική, αλλά και μπασκετική, προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση.
Αυτή η μίξη, λοιπόν, είναι που έχει κάνει άπαντες στα γραφεία του TheBallHog.net να προσμονούν με τέτοια αγωνία την έναρξη των παραστάσεων της τελειότερης χορογραφίας που έχει ποτέ παρουσιαστεί με σορτσάκια και αμάνικες πολύχρωμες φανέλες στην Ιστορία της Ανθρωπότητας.
