Ο Allen Iverson ήταν “Η Απάντηση”, αλλά σε ποια ακριβώς ερώτηση;

Posted on Sep 15 2016 - 9:06am by Mitsos Mavrakis

Η είσοδος του Allen Iverson στο Hall of Fame του NBA στις 9 Σεπτεμβρίου 2016 σηματοδότησε την επιβράβευση των προσπαθειών και αγώνων του και τη δικαίωση του συνόλου της προσωπικής του διαδρομής. Παρόλα αυτά, εξετάζοντας κανείς αναλυτικά τα νούμερα των επιτευγμάτων του Iverson, πίσω από τους εντυπωσιακούς απόλυτους αριθμούς, θα βρει μία πολύ άσχημη εικόνα υπό την σκοπιά των analytics. Ακόμα-ακόμα και αγωνιστικά, η πορεία του Iverson είναι γεμάτη αποτυχίες, κακές επιλογές και ιδιαίτερες συμπεριφορές. Και κάνουν κάποιον να αναρωτιέται γιατί ο Iverson θεωρούνταν “Η Απάντηση”. Το ερώτημα αυτό, όμως, θα ήταν βάσιμο αν κάποιος περιοριζόταν αποκλειστικά στον παίχτη Iverson και δεν έστρεφε τον φακό του στον άνθρωπο Iverson και στη διαδρομή αυτού, στοιχεία αναπόσπαστα και καθοριστικά στη διαμόρφωση της αγωνιστικής συμπεριφοράς του παίχτη Iverson. Με τον φωτισμό και της ανθρώπινης πλευράς του A.I. καθείς θα μπορέσει να καταλάβει γιατί γιατί ο “Answer” παραμένει ο “H Απάντηση”, μόνο που αποτελεί την απάντηση σε ένα εντελώς διαφορετικό ερώτημα από το συνηθισμένο.

Ας ξεκινήσουμε όμως την ιστορία του Iverson από την αρχή της:

Τραυματικά Παιδικά Χρόνια

Προοικονομώντας τις όποιες αντιδράσεις που τόλμησα να μιλήσω τοιουτοτρόπως για τον κοσμαγάπητο star (και τις αναπόφευκτες μηνύσεις από τους Μαντζούκα και Χάτσιο), επιτρέψτε μου να μιλήσω για τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, των χρόνων που στα τσιμεντένια γηπεδάκια των Περονίων σφυρηλατήθηκε και η απέχθειά μου για τον Allen Iverson.

Συγκεκριμένα, όποτε ερχόταν στο γήπεδο κάποιος θαυμαστής του Α.Ι. φορώντας την μπλούζα του μικροσκοπικού guard, τότε ανεξαρτήτως ταλέντου, σωματικής διάπλασης ή ηλικίας, μία ήταν η βεβαιότητα στην μπασκετική μας θεωρία του Λομπρόζο: ο παίκτης με το #3 στην πλάτη δεν επρόκειτο να δώσει την μπάλα ούτε από το ένα χέρι στο άλλο και θα προσπαθούσε να οδηγήσει την ομάδα στη νίκη μόνος του, παίρνοντας τις πιο φιλόδοξες των προσπαθειών.

Και αυτό φυσικά δημιούργησε ένα τραύμα στο στρουμπουλό αγόρι-μετέπειτα αφηγητή, το οποίο είχε την pavlov-ική αντίδραση και μόλις έβλεπε την εμφάνιση με το #3 ήξερε ότι δεν πρόκειται να λάβει πάσα στον αιώνα τον άπαντα, συνεπώς θα έπρεπε να παλέψει για κάνα rebound (όχι το ευκολότερο κατόρθωμα για έναν χρόνια δεσμώτη της βαρύτητας) ή -να φτάσει στο έσχατο σημείο- να παίξει άμυνα, για να ιδρώσει λίγο την μπλούζα, νιώθοντας να ανήκει σε αυτήν την κατάπτυστη κατηγορία των ανθρώπων που δεν έχουν την στοιχειώδη αξιοπρέπεια και βλέπουν τον αθλητισμό σαν μια ευκαιρία να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, αντί να προσπαθούν να τονώσουν τον εγωισμό τους.

Για χρόνια μετά, ο Allen Iverson είχε μείνει στο μυαλό μου ως ο κατεξοχήν παίκτης που έβαζε το “εγώ” του πάνω από το καλό της ομάδας. Αυτός που μπορεί να αγωνιζόταν σαν σκυλί, αλλά έφευγε διαρκώς με κατεβασμένο το κεφάλι, έχοντας όμως πείσει τον εαυτό του πως ήταν ο ήρωας που αγωνίστηκε απέναντι στη μοίρα δίχως καμία βοήθεια. Έγινε σύμβολο του μπασκετμπολίστα που, πάντα υπερτιμώντας το δικό του θεόπνευστο ταλέντο, κατέληγε στο να υποτιμά όλους τους συμπαίκτες του.

Ο Iverson μπορεί και να ήταν το μεγαλύτερο ταλέντο που έχει πατήσει τα παρκέ του ΝΒΑ. Μπορεί να ήταν με την παρουσία του καταστρεπτικός για τις ομάδες με τις οποίες αγωνίστηκε, αλλά ο ίδιος ήταν μεγαλύτερος από το ίδιο το άθλημα.

Κολέγιο

Ο Α.Ι. πήγε στο μυθικό πανεπιστήμιο της Georgetown και είναι μέχρι σήμερα πρώτος σε μέσο όρων πόντων στην ένδοξη και γεμάτη ταλέντο ιστορία του πανεπιστημίου, με 22,9 ppg. Βέβαια, τα δύο χρόνια που έπαιξε ο Α.Ι., οι Hoyas θα έβλεπαν το Final Four από τον καναπέ.

Για την ακρίβεια, η ομάδα του 1995-96 θα κάνει μια εκπληκτική κανονική σεζόν -με τον Iverson να σκοράρει 25 πόντους μέσο όρο, έχοντας διαλύσει κάθε ρεκόρ σκοραρίσματος για μια σεζόν για το κολέγιο, και θα πάρει το #2 της εξαιρετικά ανταγωνιστικής Big East. Στον τελικό της περιφέρειας το Georgetown θα προηγηθεί του Connecticut με 74-63 4:46″ πριν τη λήξη του παιχνιδιού. Προσπαθώντας να καθυστερήσουν, και δίνοντας όλες τις επιθέσεις στον Iverson, θα κατορθώσουν να δεχθούν ένα σερί 12-0 και να χάσουν τον τίτλο. Ο Α.Ι. θα σουτάρει συνολικά με 4/15 (26,7%) στο συγκεκριμένο παιχνίδι.

Στο τελικό τουρνουά θα φτάσει μέχρι το Elite Eight, όπου σε ένα παιχνίδι που μπορεί να θεωρηθεί πως αποτελεί την προοικονομία για κάθε μελλοντικό σημαντικό παιχνίδι της επαγγελματικής του καριέρας, ο Α.Ι. θα σουτάρει 6/21 (28,6%) και το κολέγιό του θα γνωρίσει τον άδοξο αποκλεισμό από το Massachussets University. Spoiler alert: το μοτίβο του Α.Ι. να σπάει τα καλάθια στους πλέον κρίσιμους αγώνες και την ομάδα του να χάνει αποτελεί ένα μοτίβο που θα επαναλαμβάνεται συνεχώς στο κείμενο.

Στη συνέχεια θα γίνει ο πρώτος παίκτης από το 1972, όταν και ο John Thompson ανέλαβε τις τύχες της ομάδας, που θα παρατήσει το κολέγιο πριν συμπληρωθούν τα τέσσερα χρόνια φοίτησης για να ακολουθήσει επαγγελματική καριέρα στο ΝΒΑ.

Στην “Πόλη της Αδελφικής Αγάπης”

Μετά την επιλογή του ως πρώτος στο μυθικό draft του 1996, ο Iverson έγινε από την πρώτη κιόλας μέρα ο ηγέτης της ομάδας των Sixers και η παρουσία του συνέβαλε στην αναγέννηση του franchise μετά τη ζοφερή τετραετία που είχε ακολουθήσει την αποχώρηση του Barkley το 1992.

Κοιτώντας την καριέρα του προς τα πίσω από το σήμερα, οι επιλεκτικές κολακευτικές εικόνες που μένουν στη μνήμη δημιουργούν ένα συγκλονιστικό αποτύπωμα. Τα απόλυτα νούμερα προκαλούν δέος.

Στα δεκατέσσερα χρόνια που διήρκεσε η καριέρα του στο ΝΒΑ κατάφερε να σκοράρει 24.368 πόντους, που αναλογούσαν σε 26,7 ανά παιχνίδι, επίδοση που το κατατάσσει στην έβδομη θέση της σχετικής λίστας στην Iστορία του ΝΒΑ. 11 σεζόν βρισκόταν μέσα στους δέκα πρώτους σκόρερ και αυτές τις 11 σεζόν αγωνίστηκε σε All-Star game, ενώ τρεις από αυτές ήταν μέσα στην κορυφαία δεκάδα και στις assists. Τα νούμερα είναι, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακά, αλλά στην πραγματικότητα είναι εξ ολοκλήρου πλασματικά. Τα στατιστικά κατορθώματα του Allen Iverson έχουν μεγεθυνθεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό από τις δύο στατιστικές κατηγορίες στις οποίες ήταν ένας πραγματικός πρωταθλητής και έπιασε επιδόσεις που θα μείνουν αξέχαστες.

Στα λεπτά συμμετοχής, έχοντας 41,1 λεπτά ανά παιχνίδι, βρίσκεται στην τέταρτη θέση όλων των εποχών, πίσω μονάχα από τους Wilt Chamberlain, Bill Russell και Oscar Robertson, και -το κυριότερο- στο usage percentage, το ποσοστό δηλαδή με το οποίο ένας παίκτης ολοκληρώνει την κατοχή της ομάδας του με σουτ, assist ή λάθος, με 31,8% βρίσκεται στην τρίτη θέση μαζί με τον Kobe, έχοντας μπροστά του μονάχα τον Jordan και τον Wade! Ο Iverson ήταν ο μοναδικός παίκτης στην Ιστορία του ΝΒΑ που αγωνιζόταν τόσα λεπτά ανά αγώνα και έπαιρνε τέτοιο αριθμό προσπαθειών. Ήταν φυσικά ένα χαρισματικός σκόρερ, αλλά, ενώ σκόραρε αφειδώς, ήταν ανεπανάληπτα αναποτελεσματικός, ένα ανεπανάληπτος ballhog, που ντρίμπλαρε την μπάλα διαρκώς, μέχρι να τρυπήσει το παρκέ, ενώ το ανεξάντλητο επιθετικό του ρεπερτόριο τον οδηγούσε -με μια δεδομένη συχνότητα- σε προσπάθειες που ήταν απονενοημένα διαβήματα.

Μελετώντας τις προσπάθειες κάθε παίκτη, και συμπεριλαμβάνοντας σε αυτές τα τρίποντα με τον αντίστοιχο αυξημένο συντελεστή, αλλά και τις ελεύθερες βολές κάθε παίκτη, εξάγεται το “ειλικρινέστερο” στατιστικό στοιχείο που δηλώνει την αποτελεσματικότητα ενός παίκτη στην επίθεση και που αποτελεί και το πλέον δηλωτικό νούμερο για το κατά πόσο είναι αποτελεσματικός σκόρερ είναι. Μιλάμε για το “True Shooting Percentage”. Ο Iverson μπορεί να σημείωνε 26,7 πόντους ανά παιχνίδι, αλλά το έκανε αυτό σουτάροντας 42,5% εντός παιδιάς και 31,3% από το τρίποντο. Το true shooting percentage είναι 51,8%, το οποίο βρίσκεται στο επίπεδο του Michael Beasley. Για να το κάνουμε ακόμη πιο προφανές, δεν χρειάζεται παρά να δηλώσουμε πως οι δυο πιο χαρακτηριστικές μηχανές παραγωγής ηλιθίων σουτ στο σύγχρονο ΝΒΑ, οι Nick Young και J.R. Smith, είναι πολύ πιο φειδωλοί στις προσπάθειές τους, αλλά και πιο αποτελεσματικοί, από τον Iverson, έχοντας true shooting percentage στα 52,9% και 53,9%. αντίστοιχα. Ακόμη και ο Josh Smith, που όσο γράφονται αυτές οι γραμμές στα ξεκινήματα της σεζόν 2016-17, βρίσκεται άνεργος, εξαιτίας της εμμονής του να σουτάρει αλόγιστα, έχει στατιστικά καριέρας εφάμιλλα με αυτά του Iverson.

Κοιτώντας το shotchart του Iverson για μια από τις καλές του σεζόν, όπως για παράδειγμα αυτή του 2003-04, δεν μπορούμε να εντυπωσιαστούμε από το αιγαιοπελαγίτικο μπλε που επικρατεί στα περισσότερα σημεία του παρκέ, που κάνει ξεκάθαρη οπτικά την αναποτελεσματικότητα του.

Blue Monday

Blue Monday

Παρόλ’ αυτά, ο Iverson είχε την άδεια να πυροβολεί και το έκανε αδιάκριτα, δίχως την παραμικρή φειδώ, ενοχή ή όποιον φραγμό. Μόλις δέκα είναι οι φορές στην Ιστορία του ΝΒΑ που έχει αγωνιστεί κάποιος παίκτης πάνω από 1.000 λεπτά, χρησιμοποιώντας άνω από το 32,5% των επιθέσεων τις ομάδας του, σουτάροντας παράλληλα με λιγότερο από 52% στο True Shooting Pct.

Query Results Table
Totals Shooting Advanced
Rk Player Season Age Tm Lg G GS MP FG FGA 2P 2PA 3P 3PA FT FTA ORB DRB TRB AST STL BLK TOV PF PTS FG% 2P% 3P% eFG% FT% TS% USG% WS
1 Allen Iverson 2000-01 25 PHI NBA 71 71 2979 762 1813 664 1507 98 306 585 719 50 223 273 325 178 20 237 147 2207 .420 .441 .320 .447 .814 .518 35.9 11.8
2 Allen Iverson 2002-03 27 PHI NBA 82 82 3485 804 1940 720 1637 84 303 570 736 68 276 344 454 225 13 286 149 2262 .414 .440 .277 .436 .774 .500 32.9 9.2
3 Tracy McGrady 2006-07 27 HOU NBA 71 71 2539 638 1480 512 1099 126 381 345 488 56 322 378 458 92 36 213 136 1747 .431 .466 .331 .474 .707 .515 35.0 8.6
4 Allen Iverson 1998-99 23 PHI NBA 48 48 1990 435 1056 377 857 58 199 356 474 66 170 236 223 110 7 167 98 1284 .412 .440 .291 .439 .751 .508 32.6 7.2
5 Allen Iverson 1999-00 24 PHI NBA 70 70 2853 729 1733 640 1472 89 261 442 620 71 196 267 328 144 5 230 162 1989 .421 .435 .341 .446 .713 .496 34.4 6.9
6 Allen Iverson 2001-02 26 PHI NBA 60 59 2622 665 1669 587 1401 78 268 475 585 44 225 269 331 168 13 237 102 1883 .398 .419 .291 .422 .812 .489 37.8 6.9
7 Tracy McGrady 2005-06 26 HOU NBA 47 47 1745 410 1011 337 777 73 234 254 340 46 261 307 225 59 41 120 88 1147 .406 .434 .312 .442 .747 .494 35.0 4.1
8 Michael Jordan 2001-02 38 WAS NBA 60 53 2093 551 1324 541 1271 10 53 263 333 50 289 339 310 85 26 162 119 1375 .416 .426 .189 .420 .790 .468 36.0 3.3
9 Allen Iverson 2003-04 28 PHI NBA 48 47 2040 435 1125 378 926 57 199 339 455 34 144 178 324 115 5 209 87 1266 .387 .408 .286 .412 .745 .478 35.3 2.8
10 Kobe Bryant 2014-15 36 LAL NBA 35 35 1207 266 713 212 529 54 184 196 241 26 173 199 197 47 7 128 65 782 .373 .401 .293 .411 .813 .477 34.9 0.2
Provided by Basketball-Reference.com: View Original Table
Generated 9/12/2016.

Από αυτές τις δέκα περιπτώσεις δύο ανήκουν στον Tracy McGrady. Από μία σεζόν έχουν μοιραστεί οι 38χρονοι παλαίμαχοι Jordan και Kobe, που σαν γνωστοί ψυχασθενείς, ευρισκόμενοι σε άρνηση με το γεγονός πως έχασαν την μάχη με τον “Πατέρα Χρόνο”, χρησιμοποιούσαν εκβιαστικά το όνομα τους για να κρατάνε τις ομάδες τους ομήρους στα φεστιβάλ τούβλων που επιχειρούσαν. Και οι υπόλοιπες έξι σεζόν ανήκουν στον Iverson. Και μάλιστα έλαβαν χώρα στις χρονιές που ο ίδιος βρισκόταν στο απόγειο των αθλητικών του ικανοτήτων, αλλά και της δημοτικότητάς του. Αυτή η γελοιότητα που βιώσαμε τη σεζόν 2015-16 με τον Bryant να περιφέρεται σαν περιοδεύων θίασος για να μπορούν οι θαυμαστές του να προσκυνούν το σκήνωμα του, το μπασκετικό αντίστοιχο της παντόφλας του Παΐσιου, αποτελούσε την καθημερινότητα στην οποία οικοδομήθηκε ο μύθος του Allen Iverson.

Κοιτώντας τα στατιστικά τριών ανεξήγητα υποτιμημένων παικτών, των Gilbert Arenas, Monta Ellis και Isaiah Thomas, παίχτες που ήταν στιγματισμένοι αρνητικά από τον Τύπο και δεν είχαν αναγνωριστεί όσο τους άρμοζε από τον κόσμο (αν και ο Thomas έχει διασώσει την υστεροφημία του επειδή βρέθηκε να αγωνίζεται φορώντας τη βαριά φανέλα των Celtics υπό την καθοδήγηση του Brad Stevens, γεγονός που του έδωσε ένα κύμα συμπάθειας, συμπάθειας που δεν θα του επεφύλασσαν αν αγωνιζόταν για οποιαδήποτε άλλη ομάδα), μπορούμε να διαπιστώσουμε πως η μοναδική διαφορά του Iverson από τους άλλους τρεις είναι ότι σούταρε λίγο περισσότερο με χειρότερα νούμερα.

Αλλά, παρόλ’ αυτά, ο Iverson λατρεύεται, την ίδια στιγμή που ο Thomas έφευγε από το Sacramento και δεν μπορούσε να βρει ένα αξιοπρεπές συμβόλαιο, ή ο Ellis αντιμετώπιζε τον χλευασμό γιατί υποστήριζε πως τα έχει όλα. O Arenas καλά να πάθει, γιατί είναι μαλάκας.

underrated ballhog shortlist
Rk Player From To G GS MP FG FGA FG% 3P 3PA 3P% 2P 2PA 2P% FT FTA FT% ORB DRB TRB AST STL BLK TOV PF PTS
1 Gilbert Arenas 2002 2012 552 455 19351 6.9 16.5 .421 2.0 5.7 .351 4.9 10.7 .458 5.4 6.7 .803 0.8 3.2 4.0 5.4 1.6 0.2 3.2 3.1 21.2
2 Monta Ellis 2006 2016 759 680 27013 7.3 16.2 .451 0.9 3.0 .313 6.4 13.2 .482 3.4 4.4 .774 0.7 2.9 3.6 4.8 1.8 0.3 2.8 2.4 19.0
3 Allen Iverson* 1997 2010 914 901 37584 8.1 19.1 .425 1.0 3.2 .313 7.1 15.8 .448 6.1 7.8 .780 0.7 2.5 3.3 5.4 1.9 0.2 3.1 1.7 23.3
4 Isaiah Thomas 2012 2016 365 233 10645 6.9 15.8 .437 2.1 5.8 .362 4.8 10.0 .480 5.2 6.0 .863 0.7 2.5 3.2 6.2 1.2 0.1 2.8 2.7 21.1
Provided by Basketball-Reference.com: View Original Table
Generated 9/12/2016.
MVP  edition: Η “Μαγική” Σεζόν 2000-01

Ακόμη και αν βάλουμε κάτω από το μικροσκόπιο την κορωνίδα της καριέρας του,τη σεζόν 2000-01, χρονιά την οποία ο Iverson τιμήθηκε με το βραβείο του πολυτιμότερου παίκτη, και την κοιτάξουμε πιο νηφάλια, πράγμα δύσκολο καθώς τα επιτεύγματα του A.I. φαντάζουν γιγάντια και τα βίντεο κόβουν την ανάσα, θα δούμε πως εκείνη η σεζόν ήταν οριακά διαφορετική από τις προηγούμενες μόνο σε δύο παράγοντες που συνδέονται μεταξύ τους. Το χαμηλό επίπεδο της Ανατολής και της ακατάπαυστης συμμετοχής του A.I.  Πιο συγκεκριμένα, οι μέσοι όροι των 31,1 πόντων, 4,8 assists, 3,8 rebounds και 2,5 κλεψιμάτων που προήλθαν, από την χρήση του εξωπραγματικού 35,9% των επιθέσεων της ομάδας του, την στιγμή που αγωνιζόταν, με όμοιο παραλογισμό για τα δεδομένα του σύγχρονου ΝΒΑ, 42 λεπτά ανά παιχνίδι.

Θεέ μου πόσο μπλε ξοδεύεις για να μην σε βλέπουμε

Θεέ μου πόσο μπλε ξοδεύεις για να μην σε βλέπουμε;

Tα playoffs εκείνης της σεζόν έχουν διογκώσει ακόμη περισσότερο τον μύθο του Iverson εντός παρκέ, εν μέρει δικαιολογημένα, καθώς βασίζονται σε μία από τις πιο μεγαλειώδεις εμφανίσεις στην Ιστορία του αθλήματος. Στην πραγματικότητα, εκείνη η σεζόν του Iverson μπορεί να συγκριθεί μονάχα με τη σεζόν του LeBron στα playoffs του 2014-15.

Query Results Table
Totals Shooting Advanced
Rk Player Season Age Tm Lg G GS MP FG FGA 2P 2PA 3P 3PA FT FTA ORB DRB TRB AST STL BLK TOV PF PTS FG% 2P% 3P% eFG% FT% TS% USG% WS
1 LeBron James 2014-15 30 CLE NBA 20 20 844 227 544 202 434 25 110 122 167 37 189 226 169 33 21 82 58 601 .417 .465 .227 .440 .731 .487 37.6 3.0
2 Allen Iverson 2000-01 25 PHI NBA 22 22 1016 257 661 209 519 48 142 161 208 15 89 104 134 52 7 63 55 723 .389 .403 .338 .425 .774 .480 36.8 2.7
Provided by Basketball-Reference.com: View Original Table
Generated 9/12/2016.

Βέβαια οι 76ers δεν ήταν τίποτε παραπάνω παρά μια μέτρια ομάδα με καλή αμυντική λειτουργία, η οποία απλά συμμετείχε στην πιο αδύναμη Ανατολική περιφέρεια στην Ιστορία. Ο Iverson είχε το ελεύθερο να σουτάρει ακατάπαυστα, λόγω της ένδειας μπασκετικού ταλέντου στην ομάδα του, και η Philadelphia βρέθηκε στην πρώτη θέση της Ανατολής, γεγονός που εξασφάλισε και το MVP για τον A.I.

Ακόμη και τότε, αφού απέκλεισε την 8η Indiana στον πρώτο γύρο των playoffs με 3-1 μετά από τέσσερα πολύ κλειστά παιχνίδια, χρειάστηκαν επτά παιχνίδια απέναντι στους Raptors του Vince Carter, που είχαν σαν δεύτερο καλύτερο παίκτη τον Antonio Davis, για να φθάσουν στους τελικούς της Ανατολής. Εκεί ήταν η μοναδική φορά που το σύστημα λειτούργησε υπέρ του Iverson. Η άμυνα του Milwaukee, που ήταν μόλις 20η στην κανονική περίοδο στο Defensive Rating, είχε παρουσιαστεί έτοιμη και είχε σβήσει την μοναδική επιθετική απειλή των 76ers, υποχρεώνοντάς τον να σκοράρει μεν 31 πόντους ανά παιχνίδι, αλλά με μόλις 34% σε σουτ εντός παιδιάς. Ο τρόπος απλός, όπως είχε δηλώσει και ο Ray Allen κατά τη διάρκεια των τελικών.

“In the Toronto series everybody said you had to double-team him, but have you seen him go left and score? That’s all he wants to do is go right, and if he goes left he’s going to jump back to the right. So he can’t score going to his left unless he passes the ball, but if he goes right he’s the biggest scoring threat in the world.”

H σκανδαλώδης διαιτητική εύνοια που είχαν οι Sixers εναντίον του Milwaukee στην σειρά αποτελεί την κορύφωση των βρώμικων παρασκηνιακών παιχνιδιών και ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην μαύρη βίβλο της εποχής Stern, και οδήγησε την εμπορικότερη ομάδα της Philadelphia στον Τελικό απέναντι στους Lakers.

Και να μην ήταν Mad dog, θσ γινόταν μετά απο αυτή τη σειρά

Και να μην ήταν “Mad Dog”, θα γινόταν μετά από αυτή τη σειρά.

Είναι γεγονός ότι στον πρώτο Τελικό έδωσε μία από τις συγκλονιστικότερες παραστάσεις που έχουν δει τα μάτια όλων μας. Ο Iverson ήταν ένα ασταμάτητο κτήνος και διέσυρε τους “Λιμνανθρώπους” με 48 πόντους. Αυτή η προσωπική ραψωδία ήταν και το αποκορύφωμα της καριέρας του Α.Ι. Ήταν ένα παιχνίδι που αποτέλεσε έμπνευση για το κάθε underdog, στο οποίο ο Iverson αγωνίστηκε με απαράμιλλο εγωισμό απέναντι σε μία ομάδα-οδοστρωτήρα που είχε ισοπεδώσει κάθε αντίπαλο στο διάβα της και δεν είχε χάσει ούτε ένα παιχνίδι, αλλά ο ίδιος είχε σταθεί αψηφώντας κάθε λογική και καταθέτοντας κάθε ικμάδα ταλέντου και ψυχικών αποθεμάτων που διέθετε και είχε κάνει ένα θαύμα που έχει μεγαλύτερη αξία ενδεχομένως από κάθε Πρωτάθλημα.

Η υπέρβαση κράτησε, όμως, μονάχα για 53 αγωνιστικά λεπτά. Μετά το πρώτο ματς ο σατανάς τον πάγκων Phil Jackson έστειλε πάνω του τον -μέχρι εκείνη την στιγμή παντελώς άγνωστο ρολίστα- Tyrone Lue, ο οποίος για τα υπόλοιπα τέσσερα παιχνίδια της σειράς τον περιόρισε σε 48/121 σουτ, με 3/31 τρίποντα. Η σειρά των Τελικών τελείωσε στα πέντε παιχνίδια, με τον Iverson να έχει μεν 35,6 πόντους, αλλά για να φθάσει σε αυτές τις επιδόσεις να έχει χρειαστεί να σουτάρει με 40% στα δίποντα και 28,9% στα τρίποντα απέναντι σε μία ομάδα που δεν φημιζόταν για τις αμυντικές τις δυνατότητες. Ο Allen Iverson είχε πάλι προσπαθήσει, αλλά αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μονάχα μια μυθική εμφάνιση που ακολουθήθηκε από τέσσερα δραματικά παιχνίδια, στα οποία φαινόταν σαν να είχε αποφασίσει να σπάσει ένα τσιμεντένιο τοίχο με το κεφάλι του και να μην υπήρχε τίποτα που θα μπορούσε να τον σταματήσει.

American Dream

Φυσικά, θα ήταν ακραίο να περιμένουμε μια εμφανώς κατώτερη ομάδα, όπως οι Sixers, να σηκώσουν το τρόπαιο Larry O’ Brien απέναντι στους πανίσχυρους Lakers. Το καλοκαίρι του 2004, όμως, βρέθηκε από τη μεριά στο ζύγι που βάραινε περισσότερο, όταν και του δόθηκε η ευκαιρία να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας με την ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αμερικάνικη ομοσπονδία έπρεπε να εξιλεωθεί από το στραπάτσο της Indianapolis και, στην προσπάθεια να κατεβάσει την ισχυρότερη δυνατή ομάδα, και παρά τις όποιες απουσίες, έδωσε τα κλειδιά της ομάδας στον Α.Ι. και τον έστειλε να υπερασπιστεί τους συνεχόμενους ολυμπιακούς τίτλους των Ηνωμένων Πολιτειών, που, μάλιστα, μετρούσε μόνο νίκες σε Ολυμπιάδες από τις μέρες της Βαρκελώνης κι έπειτα. Οι Αμερικάνοι είχαν ξυπνήσει απότομα μετά τις ήττες και το βατερλό που είχαν υποστεί δυο χρόνια νωρίτερα μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Αρχηγός της ομάδας είχε τοποθετηθεί ο μεγαλύτερος νικητής των καιρών μας, το ανδροειδές Tim Duncan, ενώ υπήρχαν και οι νεανίες LeBron, Wade, Carmelo, καθώς και μερικά εξέχοντα μέλη της λεγεώνας των υπερτιμημένων κυρίων, όπως o μύθος της Κίνας, Stephon Marbury και ο μύθος της χρωμοβαφής Carlos Boozer, ενώ δεν έλειπε και η αδυναμία του Σταύρου Μαρίνου, ο Amar’e Stoudemire. Όμως, ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης της ομάδας, και αντικειμενικά το πιο λαμπρό της αστέρι εκείνη την εποχή ήταν ο 29χρονος Iverson, που για πρώτη φορά βρέθηκε περικυκλωμένος από τόσο ταλέντο, έχοντας παράλληλα τα κλειδιά της ομάδας στα χέρια του.

Το ντεμπούτο σε επίσημους αγώνες του Α.Ι. με την φανέλα της αστερόεσσας συνέπεσε -όλως τυχαίως- με την τρίτη -και μεγαλύτερη- ήττα για την ομάδα των Η.Π.Α. σε Ολυμπιακούς Αγώνες, από το σκληροτράχηλο Puerto Rico. Ο Ιverson προσπάθησε με τους 15 πόντους, αλλά έπεσε πάνω στο εκπληκτικό και διαχρονικό backcourt των Carlos Arroyo και του, φρέσκου από τον Ιωνικό Νέας Φιλαδέλφειας, Larry Ayuso.

O Α.Ι. όμως συμμορφώθηκε, ανέβασε την απόδοση του και, όντας πρώτος σκόρερ της ομάδας με 13,8 πόντους και 35% ευστοχία στο υπόλοιπο τουρνουά, οδήγησε την ομάδα, με μοναδικό παραπάτημα τη δεύτερη ήττα των Η.Π.Α. στο τουρνουά και τέταρτη συνολικά στην ολυμπιακή της Ιστορία απέναντι στη Λιθουανία, ως τα ημιτελικά της διοργάνωσης, οπού οι γιάνκηδες βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους γκαούτσος της Αργεντινής. Στον κρίσιμο αγώνα ο Iverson έδωσε για άλλη μια φορά μια πλήρως αντιπροσωπευτική του παράσταση. Ως ηγέτης της ομάδας ήταν καθοριστικός, και με 10 πόντους με 3/12 σουτ, πήρε την ομάδα από χεράκι και την οδήγησε στον μικρό τελικό. Την ίδια στιγμή στα αντίπαλα guards ο Manu είχε 29 πόντους με 13 όλα κι όλα σουτ και ο Montecchia 12 πόντους.

Παρά το γεγονός πως την αποστολή των Αμερικάνων κοσμούσαν οι προσωπικότητες που είχαν μεταξύ τους οκτώ τίτλους και έχουν σημαδέψει την Ιστορία του ΝΒΑ, ο LeBron με τον Duncan, παρά την παρουσία του Greg Popovich σαν βοηθός προπονητή, παρά (ή μάλλον με αιτία) την καθοδήγηση της ομάδας από τον συγκρουσιακό Larry Brown, η παρουσία του backcourt των Iverson – Marbury αποδείχθηκε καταστρεπτική, αλλά και υπαίτια για το 60% των ηττών των Η.Π.Α. σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ο Α.Ι. στα Βραχώδη Όρη

Με την σεζόν 2006-07 να μην έχει ξεκινήσει όπως έπρεπε, ο Iverson απαίτησε από τους Sixers να φύγει και πήρε εκβιαστικά μεταγραφή για το Denver στις 19 Δεκεμβρίου του 2006. Στους Nuggets, λοιπόν, κατευθύνθηκε ο Allen Iverson, με αντάλλαγμα τον ακόμη εν ενεργεία προφέσορα Andre Miller, τον Joe Smith, και δύο draft picks πρώτου γύρου.

Η παρουσία του έδωσε στους Nuggets την ώθηση να κάνουν μία παραπάνω νίκη από την προηγούμενη χρονιά. Μία νίκη ήταν και το άθροισμα του Denver στα playoffs στις δυο χρονιές που αγωνίστηκε μαζί τους ο Iverson. O βετεράνος guard φορώντας τα γαλάζια των Nuggets σούταρε χειρότερα από κάθε άλλη φορά: 42/114 σουτ την πρώτη χρονιά και 36/83 τη δεύτερη, με το συνολικό 8/31 από το τρίποντο. Η παρουσία του Iverson ήταν καταστρεπτική στο παρκέ, καθώς ο ίδιος, αντί να αποτελέσει τον ηγέτη, αποπροσανατόλιζε και έβγαζε τελείως εκτός ρυθμού την ομάδα.

Στο Denver κατάλαβαν πολύ καλά πως με την παρουσία του η ομάδα τους θα ήταν καταδικασμένη σε μια μετριότητα, και μετά από μόλις τρία παιχνίδια στη σεζόν 2008-09 άδραξαν την ευκαιρία που τους έδωσε η έμπνευση του Joe Dumars, και τον αντάλλαξαν με τον Chancey Billups σε ένα trade που θα μνημονεύεται σαν μία από τις μεγαλύτερες ληστείες στην Ιστορία.

Δε νοείται να υπάρχει άρθρο που έστω να αναφέρει τον Joe Dumars δίχως αυτή τη φώτο

Δεν νοείται να υπάρχει άρθρο που έστω να αναφέρει τον Joe Dumars δίχως αυτή τη φώτο.

Η παρουσία του Billups έδωσε στο Denver έναν πραγματικό ηγέτη που ήθελε να κάνει τους συμπαίκτες του καλύτερους, συμμετείχε και επηρέαζε τον αγώνα τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά, σε αντίθεση με τον Iverson του οποίου ο ρόλος άρχιζε και τελείωνε με τραβηγμένες από τα μαλλιά επιθετικά προσπάθειες. Τη χρονιά που ο “Μr. Big Shot”, λανθασμένα ξεγραμμένος από το Detroit, αντικατέστησε τον Iverson, στα αφιλόξενα για τον Iverson Βραχώδη Όρη, το Denver θα έφθανε ως τους τελικούς της Δυτικής Περιφέρειας και θα βρίσκονταν μερικά lapsus μακριά από τους Τελικούς του ΝΒΑ. Ακριβώς η ίδια ομάδα, στα προηγούμενα δύο χρόνια κάτω από την καθοδήγηση του Iverson, είχε κατορθώσει συνολικά να κάνει μόλις μία νίκη στα playoffs.

Στην άλλη μεριά του χάρτη, ενώ οι 76ers των Iguodala και Andre Miller έβρισκαν τον δρόμο προς τα playoffs και ταλαιπωρούσαν τους πρωταθλητές της Ανατολής Orlando Magic, ο ερχομός του Iverson σηματοδοτούσε το φινάλε της πιο σταθερής ομάδας εκείνης της δεκαετίας για τη Ανατολική Ακτή, των Pistons.

Η Πτώση του Allen Iverson

Μέχρι την στιγμή που έφθασε ο Iverson στην ομάδα τους, οι Pistons είχαν έξι συνεχόμενες συμμετοχές στους τελικούς της Ανατολικής περιφέρειας και είχαν χτίσει μια ομάδα που η παρουσία της βαθιά στα playoffs ήταν προδιαγεγραμμένη, μια σκληρή, αναπόφευκτη μοίρα, παρόλα αυτά, για τους φιλάθλους του θεαματικού μπάσκετ. Ο Joe Dumars απογοητευμένος από τις συνεχείς παρουσίες στους τελικούς της Ανατολής, ήλπιζε με την υπογραφή του Αnswer να ταρακουνήσει την ομάδα και να της δώσει την απαραίτητη ώθηση για να φθάσει ξανά στον τίτλο. Στην πραγματικότητα η υπογραφή του Iverson αποτέλεσε ένα καταστρεπτικό σεισμό που έστειλε την ομάδα των Pistons σε μια κατακόρυφη πτώση.

Τι κάνει αυτός με την ομάδα μου δείχνει να αναρωτιέται ο Mr. Big Shot

“Τι κάνει αυτός με την ομάδα μου;”, δείχνει να αναρωτιέται ο “Mr. Big Shot”

Η παρουσία του στην Motor City, βύθισε την ομάδα στην ανυποληψία, ενώ μέσα μου βαθιά πιστεύω πως με κάποιον τρόπο θα σχετίζεται και με τη χρεωκοπία και τον οικονομικό μαρασμό της ίδιας της πόλης, γεγονός που συνέβη την ίδια περίοδο. Κι αν, παρόλα αυτά, και θα ήταν υπερβολή να κατηγορήσουμε τον Α.Ι. για όλα τα δεινά τα οποία μαστίζουν την πόλη μέχρι και σήμερα, η άφιξή του συνέτεινε στη διάβρωση του πιο στέρεου οικοδομήματος που είχε χτιστεί στο Αuburn Hills και σηματοδότησε την παρακμή της πανίσχυρης ομάδας -παρακμή από την οποία προσπαθεί να ξεφύγει μέχρι και σήμερα. Η παρουσία του Iverson στο Detroit ήταν τόσο καταλυτική και τόσο καρκινογόνα για κάθε έκφανση της τοπικής κουλτούρας, που η πάλαι ποτέ κραταιά βιομηχανία της πόλης κατέρρευσε, η πόλη χρεοκόπησε και μέχρι κι ο Eminem πήγε από το εμβληματικό “Lose Yourself” στο χαζοχαρούμενο “I Love the Way you Lie”.

Η τελευταία ευκαιρία του δόθηκε από τους Memphis Grizzlies. Η προσωπικότητα και το πείσμα του Α.Ι. ταίριαζε γάντι στην grit’n’grind μενταλιτέ του Memphis και ο ίδιος μπορούσε να προσφέρει την απαραίτητη βοήθεια τραβώντας το κάρο από τη λάσπη στα κρίσιμα κλειστά παιχνίδια στα οποία η ομάδα θα κολλούσε. Ο ρόλος του σαν designated scorer από τον πάγκο ήταν ιδανικός και η παρουσία του στο ρόστερ μιας τόσο ολοκληρωμένης ομάδας θα του έδινε την πρώτη του ουσιαστική ευκαιρία για τον Tίτλο. Παρόλα αυτά ο Iverson δεν ήθελε να συμβιβαστεί με το να έρχεται από τον πάγκο και αποχώρησε μετά από μόλις τρία παιχνίδια.

Επέστρεψε στο μέρος όπου είχε αγαπηθεί όσο κανένας άλλος, αλλά και πάλι έφυγε μετά από μόλις 25 παιχνίδια για να φροντίσει την οικογένειά του. Τελευταίο του συμβόλαιο ήταν με την Beşiktaş, από την οποία αποχώρησε επικαλούμενος έναν τραυματισμό. Η απροθυμία του ίδιου να συμβιβάστει με κάποιο ρόλου βετεράνου από τον πάγκο ή “κομπάρσου”, όπως θα θεωρούσε ο ίδιος, έκανε τις ομάδες του ΝΒΑ διστακτικές να του προσφέρουν κάποιο ουσιώδες συμβόλαιο και έτσι άδοξα ο Α.Ι. αναγκάστηκε να σταματήσει το μπάσκετ νωρίς.

The Trial οf Allen Iverson

Το 2010 ο Steve James, σκηνοθέτης του εμβληματικού Hoop Dreams1)Εδώ θα έπρεπε να υπήρχε το link για το άρθρο μου για το καλύτερο ντοκιμαντέρ στην ιστορία της έβδομης τέχνης, αλλά σιγά μην το τελειώσω ποτέ…, γύρισε για την σειρά 30 for 30 του ESPN το “No Crossover: The Trial Of Allen Iverson”.

To ντοκιμαντέρ φωτίζει μια ξεχασμένη ιστορία από το παρελθόν του Allen Iverson και η απουσία της larger than life περσόνας από την κάμερα βοηθάει να δούμε κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα ένα ψυχογράφημα του ανθρώπου, γεγονός που μας επιτρέπει να εξηγήσουμε καλύτερα τον παίκτη.

Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται τη δίκη του Allen Iverson. Ο αστέρας είχε μεγαλώσει στην Virginia, έχοντας οδηγήσει το Bethel Highschool σε πρωταθλήματα τόσο στο μπάσκετ, όσο και το αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Μετά από ένα καυγά που ξέσπασε σε ένα bowling club μεταξύ φοιτητών αντίπαλων σχολείων, σε ένα χώρο όπου τύγχανε να βρίσκεται και ο Α.Ι., η αστυνομία συνέλαβε “τυχαία” τέσσερις μαύρους φοιτητές. Παρά το γεγονός ότι κανείς από τους αυτόπτες μάρτυρες δεν είχε αναφέρει τη συμμετοχή του Ιverson, και αυτό φαινόταν ξεκάθαρα και στο βίντεο ασφάλειας του χώρου, ο Α.Ι. συνελήφθη και αυτός.

Στη δίκη που ακολούθησε ο εισαγγελέας δεν θέλησε να κατηγορήσει τους φοιτητές με το πλημμέλημα της επίθεσης, αλλά, αντιθέτως, χρησιμοποιώντας ένα νόμο που είχε θεσπιστεί στην πολιτεία μετά το πέρας του εμφυλίου πολέμου, κατηγόρησε τους τέσσερις φοιτητές για επίθεση ως όχλος, γεγονός που μπορούσε να επιφέρει έως και 20 χρόνια φυλάκιση. Ο Allen Iverson, παρά την έλλειψη του οποιουδήποτε στοιχείου που να αποδείκνυε την συμμετοχή του στον καβγά, μετά από μία καφκική δίκη, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση!

Στα 17 του θεωρείτο ως ένας ανεπανάληπτος αθλητής, ο οποίος, αν δεν ζούσε σε μια κοινωνία που τον αντιμετώπιζε σαν πολίτη δεύτερης κατηγορίας, θα είχε γίνει αντικείμενο λατρείας. Αντ’ αυτού, ο προερχόμενος από την πιο περιθωριοποιημένη περιοχή της πολιτείας Iverson, υπενθύμιζε στους συμπολίτες του μια πραγματικότητα που οι ίδιοι, έχοντας καταφέρει να αγνοούν για τόσα χρόνια, ήθελαν να συνεχίσει να μένει αθέατη. Οι αντιδράσεις τους, συνεπώς, απέναντι σε αυτόν τον τόσο χαρισματικό άνθρωπο ήταν εχθρικές, δηλωτικές για τον ξεκάθαρο ρατσισμό που έχει διαποτίσει τον ιστό της τοπικής κοινωνίας, αλλά και ολόκληρης της Αμερικής (ή και του δυτικού πολιτισμού ακόμα-ακόμα).

Ο Allen Iverson δικαίως αισθανόταν προδομένος από τους συντοπίτες του, τους ίδιους ανθρώπους που πρώτοι από όλους θα έπρεπε να αναγνωρίσουν τα τεράστιο ταξίδι του και τις αντιξοότητες τις οποίες έπρεπε να ξεπεράσει. Ήταν ένα πληγωμένο αγόρι που έπρεπε να παλέψει για αυτά που θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα σε μια ανεπτυγμένη δυτική κοινωνία. Η δικαιότατη επιτυχία και οι αγώνες του, αντί να τον κάνουν αποδεκτό και να υμνηθούν ως αληθινά επιτεύγματα ενός νικητή της ζωής, πολεμήθηκαν. Ο Α.Ι. βρισκόταν διαρκώς σε μια θέση άμυνας απέναντι σε ένα σύστημα που τον περιθωριοποιούσε και τον απέρριπτε. Είναι απόλυτα κατανοητό, συνεπώς, να αναπτύξει νοοτροπία παγιδευμένου αγριμιού που αγωνίζεται διαρκώς μόνο εναντίον όλων. Ακόμη και μετά τον ερχομό του στο ΝΒΑ, κάτω από τη χυδαία μάσκα της ευπρέπειας, και με όπλα τον ισοπεδωτικό χαρακτήρα της ομοιομορφίας, η ίδια η λίγκα προσπαθούσε διαρκώς να “ευνουχίσει” και να φιμώσει τον άνθρωπο Iverson. Κάθε επιλογή προκαλούσε την αμφισβήτηση και την αντίδραση, και αυτός βρισκόταν διαρκώς στη θέση τού να απολογείται για αυτό που πραγματικά είναι. Αντί να τον προσεγγίσουν οι ίδιοι οι ιθύνοντες της λίγκας, αναγνωρίζοντας του πως η ίδια του η παρουσία στο ΝΒΑ αποτελούσε ένα θρίαμβο, τον υποχρέωναν να βρίσκεται στη θέση του να απολογείται διαρκώς τον ίδιο του τον εαυτό.

Δεν είναι τυχαίο πως το προσωνύμιό του ήταν “The Answer”. Όταν οι νυν αστέρες του ΝΒΑ είναι “The King”, “Black Mamba”, “Babyface Assasin”, ή παλαιότερα τους φώναζαν “The Dream” ή “Magic”, ο Iverson ήταν απλά “η Απάντηση”. Απάντηση απέναντι στα διαρκή ερωτήματα που του ασκούσαν. “Απάντηση”, όπως λέμε “Αντίδραση”, αυτή που ακολουθεί τη δράση. Όχι ένα ψευδώνυμο που να δείχνει το μεγαλείο του παίκτη, αλλά μια υπενθύμιση πως έφθασε ως εκείνο το σημείο και θα έπρεπε διαρκώς να απολογείται και να “απαντάει” στις δυνάμεις που τον πολεμούσαν.

Ό,τι κατάφερε ο Iverson, και μέσα σε όλες τις αντιξοότητες που έπρεπε να ξεπεράσει, το κατάφερε μονάχος. Απλά αυτή του η νοοτροπία δεν του επέτρεψε να δεχτεί κανέναν ισότιμα στο πλάι του και μπασκετικά. Μπορεί κανείς, όχι μόνο να μην του φέρθηκε με τον σεβασμό που του αρμόζει, αλλά προσπαθούσε, ταυτόχρονα, να τον βάλει σε ένα ομαδικό πλαίσιο που δεν του ταίριαζε. Ο Α.Ι. αγωνιζόταν πάντοτε μονάχος, αντιμέτωπος όχι μόνο με τους αντιπάλους, αλλά τους συμπαίκτες και τον ίδιο του τον εαυτό. Και από την στιγμή που δεν μπόρεσε να εμπιστευτεί πλήρως κανέναν συμπαίκτη του, κατέληγε να παλεύει δονκιχωτικά μόνος απέναντι στους ανεμόμυλους. Κι αν το εξωπραγματικό του ταλέντο ήταν αρκετό απέναντι σε υποδέεστερους αντιπάλους, στα κρίσιμα παιχνίδια, όταν όλη η προσοχή των αντιπάλων ήταν στραμμένη επάνω του, η απουσία εναλλακτικών στον τρόπο παιχνιδιού του το καθιστούσε ιδιαίτερα προβλέψιμο. Εν τέλει, ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας του καταδίκαζε εκ προοιμίου τις φιλοδοξίες του.

Ο Allen Iverson ήταν Μεγαλύτερος από το Παιχνίδι

To αλησμόνητο εξώφυλλο του SLAM

To αλησμόνητο εξώφυλλο του SLAM

Ας κάνουμε, όμως, και μία αναδρομή στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Θα θυμηθούμε πως τότε, ανάμεσα σε άλλα, συνέβησαν και τα κάτωθι:

  • O David Norman Dinkins ήταν ο πρώτος Αφροαμερικάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης. Τέσσερα χρόνια είχαν περάσει από τη δολοφονία του Rodney King και τα riots στο Los Angeles. Η ελπίδα πως ίσως ξημέρωνε μία πιο δίκαιη μέρα για την Αμερική υπήρχε μετά τις συγκεκριμένες εκλογές και σε συνδυασμό και με την εκλογή του Bill Clinton.
  • To 1993, με συντριπτική υποστήριξη από την Αφροαμερικάνικη κοινότητα, είχε εκλεγεί Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ο Bill Clinton. Ο Clinton αποτελούσε, μέχρι εκείνη την στιγμή, ό,τι κοντινότερο πολιτιστικά είχε δει η μαύρη κοινότητα σε μια τόσο υψηλή θέση. Χαρακτηριστικό ήταν πως τo 1998 η, βραβευμένη με Nobel, συγγραφέας Toni Morrison είχε αποκαλέσει τον Clinton ως τον “πρώτο μαύρο πρόεδρο”, λέγοντας, “πως ο Clinton επιδεικνύει κάθε χαρακτηριστικό της μαύρης κοινότητας: μεγάλωσε σε μια μικρή μονογονεϊκή οικογένεια της εργατική τάξης, και είναι ένα απλό αγροτόπαιδο από το Arkansas, που παίζει σαξόφωνο και λατρεύει τα McDonald’s“.
  • To NBA είχε φθάσει τα υψηλότερα επίπεδα της δημοτικότητας του, με τον καλύτερο παίκτη όλων των εποχών να μεσουρανεί κάτω από την ατσάλινη καθοδήγηση του αδίστακτου David Stern.
  • To hip-hop είχε μόλις βγει από τη χρυσή του εποχή και είχε αρχίσει να γίνεται τόσο μαζικό, που μόλις είχε κάνει το πρώτο #1 single στο Billboard. 

Αλλά!

  • Το πρώτο hip hop τραγούδι που έγινε #1 single στο Billboard ήταν το “Ice Ice Baby” του Vanilla Ice. Ενώ στις 13 Σεπτεμβρίου του 1996 έφυγε από τη ζωή το μεγαλύτερο αστέρι και ο πιο επιδραστικός νεαρός rapper, ο μόλις 25 χρονών Tupac Shakur.

  • Ο μεγαλύτερος παίκτης και σούπερσταρ όλων των εποχών αποτελούσε ουσιαστικά έναν προδότη της ίδιας του της φυλής, αποφεύγοντας να πάρει την οποιαδήποτε πολιτική θέση ή να αφήσει το οποιοδήποτε στίγμα εκτός γηπέδων. Η στάση του ήταν τόσο ουδέτερη, όσο αυτή των Ισπανών στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος για οτιδήποτε άλλο εκτός του προσωπικού του συμφέροντος αποτυπώθηκε στη δήλωση του όταν χρειάστηκε να απολογηθεί για την αδιαφορία του για την πολιτική ζωή δηλώνοντας το αλησμόνητο “Republicans buy shoes, too”.
  • O Bill Clinton τελικά αποδείχθηκε όχι απλά ένα τεράστιο ψέμα, άλλα μάλιστα η οκταετία που ήταν στην εξουσία επιδείνωσε κατάφορα τη ζωή των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων στις Η.Π.Α. Το 1994, ο Κλίντον υπέγραψε το “Violent Crime Control” and “Law Enforcement Act”, το μεγαλύτερο νομοσχέδιο γύρω από το σωφρονισμό σύστημα στην Ιστορία των Η.Π.Α., με το οποίο κατένεμε $ 10 δισ. για την κατασκευή φυλακών, επέκτενε τη χρήση της θανατικής ποινής, και εξάλειφε την ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για την εκπαίδευση των κρατούμενων. Το νομοσχέδιο ενέτεινε την αστυνομοκρατία και τις φυλετικές διακρίσεις και έστειλε εκατομμύρια άτομα στη φυλακή για μη βίαια αδικήματα, όπως την κατοχή ναρκωτικών. Αυτό εισήγαγε μια εποχή μαζικών φυλακίσεων που κατέστρεψε την μαύρη κοινότητα (για το οποίο ο ίδιος ο Clinton έχει πρόσφατα απολογηθεί). Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των πολλών ρατσιστικών νομοσχεδίων που σημάδευαν τους φτωχούς -και ειδικότερα τους Αφροαμερικάνους- και ψηφίστηκαν κατά την οκταετία του πρώτου αποκαλεσθέντα “Πλανητάρχη” ήταν το νομοσχέδιο – μεταρρύθμιση της πρόνοιας του 1996, που μετέτρεψε την κρατική πρόνοια, από μια αρωγή ουσιαστικής βοήθειας, σε ένα άνισο σύστημα που βασιζόταν αποκλειστικά στην διανομή εξευτελιστικών ποσών, στιγματίζοντας έτσι όλους τους φτωχούς των Η.Π.Α. σαν επαίτες και καταδικάζοντας τους σε μια κατάστασης αέναους φτώχειας.
  • Τον Dinkins διαδέχθηκε στη δημαρχία της Νέας Υόρκης ο Rudolph Giuliani, ο οποίος μακροημέρευσε με τη ρατσιστική πλατφόρμα καταστολής που ονόμασε “zero tolerance”. O μοναδικός άνθρωπος που επωφελήθηκε από τόσους αιώνες συστηματικής καταπίεσης και αδικίας έναντι των Αφροαμερικάνων ήταν ο O.J. Simpson, που χρησιμοποίησε την εσφαλμένη κινητοποίηση του κόσμου, το mediaκό κατεστημένο και το γεγονός ότι ήταν ένας διάσημος superstar για να αθωωθεί για έναν φόνο που διέπραξε.

Το 1996, πάρα τα σημάδια που είχαν δημιουργήσει μια κάποια ελπίδα, ξημερώνει μια ακόμη ζοφερή χρονιά για τους μη έχοντες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κοινότητα που αγωνιζόταν για να επιβιώσει στο περιθώριο του “Αμερικάνικου Ονείρου” χρειαζόταν έναν άνθρωπο που να υπενθύμιζε την ύπαρξή του στην κοινωνία του θεάματος που θα προτιμούσε να παρέμεναν αθέατοι. Κάθε παιδί που ονειρευόταν μια καλύτερη ζωή μεγαλωμένο στις γειτονιές, για τις οποίες ο Notorious B.I.G. έλεγε “because the streets is a short stop, either you’re slingin crack rock or you got a wicked jumpshot”, χρειαζόταν ένα ήρωα.

Ο Allen Iverson ήταν αυτός ο ήρωας, που με την παρουσία του γέμιζε με ελπίδες τον κόσμο. Ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας του ήταν αυτός που τον έκανε είδωλο και τον μετέτρεψε σε έναν φάρο ελπίδας.

Στην αποστειρωμένη εκδοχή του ΝΒΑ, όπου οι παίκτες ήταν απλά περσόνες, που το μοναδικό το οποίο έκαναν μακριά από το παρκέ ήταν να αποτελούν spokepersons (δηλαδή φερέφωνα) των χορηγών τους, η ύπαρξη του Α.Ι. ήταν μια λυτρωτική ανάσα φρεσκάδας. Όταν οι παίκτες της εποχής ήταν πολυεκατομυρριούχοι, έχοντας γυρίσει την πλάτη τους στην κοινωνία και έχοντας απαρνηθεί το παρελθόν τους, ο Iverson δεν είχε ξεχάσει από που προήλθε και μάλιστα διατηρούσε τους ίδιους φίλους. Όταν επικρατούσε μια συμπαγής ομοιομορφία παντού, ο Α.Ι. ασφυκτιούσε και μας έδειχνε τον εαυτό του δίχως να φιλτράρεται ή να αυτολογοκρίνεται ανά πάσα στιγμή. Όταν οι υπόλοιποι αστέρες που βρίσκονταν στη δημόσια σφαίρα επεδείκνυαν ένα πλαστό προσωπείο που έδειχνε στον κόσμο τι θα θέλανε οι ίδιοι ή η λίγκα να είναι, ο Α.Ι. μας έδειχνε κατάμουτρα την αλήθεια. Ο Iverson δεν ντράπηκε για το από που προήλθε, αλλά έφερε με καμάρι τα σημάδια του από το σκληρό πεζοδρόμιο που μεγάλωσε σαν παράσημα δίχως να απολογείται ποτέ για αυτό που είναι.

Για αυτό ήταν ένας ήρωας και ένα πρότυπο για κάθε παιδί που μεγαλώνει στο περιθώριο. Για κάθε ενήλικο άνθρωπο που πάλευε απέναντι στις προκαταλήψεις μιας εχθρικής κοινωνίας. Ήταν ο πρέσβης ενός αθέατου κόσμου και παρέμενε ένα παιδί σαν και αυτά που μεγάλωναν στο ghetto. Η ύπαρξη του έδειχνε πως το όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα και γέμιζε με κουράγιο όσους βίωναν τις ίδιες δυσκολίες με αυτόν και με αυτοπεποίθηση και περηφάνια όσους μοιράζοντας τα ίδια βιώματα.

iverson

Αλλά ακόμη και για όσους δεν κατοικούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ή δεν άκουγαν hip-hop, δεν υπήρχε κάποιος παίκτης με τον οποίο θα μπορούσε να ταυτιστεί το μέσο παιδί περισσότερο. Δεν υπήρχε κάποια μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης για εμάς τους κοινούς θνητούς που παρακολουθούσαμε τους αγώνες. Με ύψος που δεν έφθανε καν το 1,80, ο μικροσκοπικός Iverson έμοιαζε με έναν από εμάς που κατέληξε “τυχαία” στο γήπεδο και βρισκόταν αντιμέτωπος με μεγαθήρια. Ο τρόπος με τον οποίο αγωνιζόταν ήταν ξεσηκωτικός και αποτελούσε μια πηγή έμπνευσης για κάθε έναν που θεωρούσε τον εαυτό του underdog. Ο Iverson δεν ζητούσε τον οίκτο κανενός και δεν θεωρούσε ποτέ τον εαυτό του κατώτερο ή σε πιο δεινή θέση από τους κτηνώδεις αντιπάλους του. Αγωνιζόταν λυσσαλέα σε κάθε κατοχή και άφηνε όλη του την ψυχή στο γήπεδο. Είτε η ομάδα του κέρδιζε έναν αγώνα, είτε βρισκόταν πίσω από το σκορ, ο Α.Ι. δεν ήταν στιγμή αδιάφορος, δεν σταματούσε δευτερόλεπτο να δίνει τα πάντα μέσα στο παρκέ. Για αυτό κατέληγε να αγωνίζεται σε ολόκληρο τον αγώνα, ακόμη και στα πιο ανούσια παιχνίδια. Γιατί έβλεπε κάθε παιχνίδι σαν μια μάχη ζωής και θανάτου. Γιατί κάθε δευτερόλεπτο της ζωής του ήταν ένας αγώνας για να επιβιώσει και αυτό το έπαιρνε μαζί του και στο γήπεδο. Και, ναι, γι’ αυτό σούταρε συνέχεια και αυτό του έδινε δύναμη να μπαίνει μέσα στη ρακέτα απέναντι στα θηρία. Και δεν λύγιζε στιγμή. Ούτε χρησιμοποιούσε δικαιολογίες.

Ο Iverson ο μπασκετμπολίστας ήταν ένας παίκτης που αστοχούσε συχνά, αλλά ποτέ δεν σταματούσε να σουτάρει και να προσπαθεί να σκοράρει και να φθάσει στη νίκη παρά και τις εκεί αντιξοότητες. Ο Iverson ο μπασκετμπολίστας ήταν ένας σπουδαίος, αλλά αναποτελεσματικός σκόρερ. Ο Iverson ο άνθρωπος έπεφτε συχνά, αλλά κάθε φορά σηκωνόταν μεγαλειωδώς. Ο ίδιος και το ταξίδι του αποτελεί ένα ίνδαλμα και ένα παράδειγμα προς μίμηση. Και αν έρχονταν ποτέ οι Monstars στον πλανήτη, ο μοναδικός παίκτης που θα έπρεπε να εκπροσωπήσει την ανθρωπότητα είναι αυτός ο άνθρωπος, ο γεμάτος αδυναμίες και ελαττώματα, αυτό το παιδί-γέννημα μιας κοινωνίας που τον θεωρούσε απόβλητο, που θριάμβευσε όχι μόνο γιατί είχε απίστευτο ταλέντο, αλλά, παράλληλα, είχε και την μεγαλύτερη καρδιά και θέληση που έχει εμφανιστεί ποτέ στα παρκέ του ΝΒΑ.

The following two tabs change content below.

Mitsos Mavrakis

Χαζοχαρούμενος κουλτουριάρης για τους Τζιτζιφιώτες, χυδαίος κάγκουρας για όλους τους άλλους, ένα κιτς, παρτσακλό πολύχρωμο αγόρι, που γίνεται ένας λαϊκός καργιόλης όταν βλέπει/παίζει μπάσκετ (ή ακούει hip hop) o Μήτσος Μαυράκης νοιώθει απολύτως άνετα μόνο όταν είναι ανάμεσα στις γάτες ή όταν παραληρεί για το BallHog.

References
1 Εδώ θα έπρεπε να υπήρχε το link για το άρθρο μου για το καλύτερο ντοκιμαντέρ στην ιστορία της έβδομης τέχνης, αλλά σιγά μην το τελειώσω ποτέ…

4 Comments so far. Feel free to join this conversation.

  1. Panos Kotzathanasis September 15, 2016 at 12:29 -

    Νομίζω πάντως, πως γενικότερα στο NBA, και κυρίως από την πλευρά των ίδιων των παικτών, υπάρχει μεγάλη εκτίμηση προς τους παίκτες που «δεν πιάνονται» στο ένας εναντίον ενός στην επίθεση, ανεξαρτήτως της απόδοσής τους στα υπόλοιπα κομμάτια του παιχνιδιού και των αποτελεσμάτων της ομάδας τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τάσης είναι και ο Harden, ο οποίος πέρσι αναδείχτηκε MVP από την Ένωση Παικτών, παρά τις τραγελαφικές επιδόσεις του στην άμυνα.

    Επίσης δεν ξέρουμε σε τι επίπεδο θα έφτανε ο Iverson αν δεν είχε όλους αυτούς τους τραυματισμούς (http://upl.stack.com/wp-content/uploads/2015/10/Injured-ALLEN-IVERSON-.jpg) ή έστω αν πατούσε και σε καμιά προπόνηση.

    Τέλος, έχω και ένα και ένα «what if?» ερώτημα. Οι Bulls του δεύτερου three-peat, θα έφταναν σε ανάλογες επιτυχίες με τον Iverson στην θέση του Jordan;

  2. vicarius1914 September 15, 2016 at 13:19 -

    μεγαλυτερο προσον το οποιο ταιριαζει κ χρονικα οπως το θετεις ειναι η εικονα του Α.Ι που με υψος 1.80 κ thug attitude αντιπροσωπευε τη μεγαλυτερη κ πιο καταπιεσμενη μαζα της αμερικης … Κ απο τη στιγμη το συστημα αδυνατει να δωσει ισες ευκαιριες σε αυτους τους ανθρωπους η ψυχολογια κ ο χαρακτηρας που ειχε ο answer φυσιιολογικα ηρθε ως παραδειγμα προς μιμηση κ θαυμασμο .. δεν υπηρχε αλλος τροπος για αυτο το κομματι του κοσμου κ τον ιδιο τον allen εκτος απο το me against the world οπως ειπε κ 2pac .. αυτο τους κατεστρεφε αλλα αυτο τους εδινε κ τη δυναμη να πετυχουν τοσα πολλα …

  3. 74 September 15, 2016 at 19:45 -

    Στη μήνυση θα καταθέσω και γω σαν μάρτυρας!

    Ξεκίνησα να το διαβάζω και ένιωσα ότι έβλεπα ένα απολαυστικό
    φιλμ. Μόνο το ball hog το κάνει αυτό.

    Υ.Γ. στην ενότητα με τα πάρκα, έχω ήδη κάτσει στην γωνιά και
    έχω βάλει τα κάστανα στην φωτιά …

  4. Photan Lavrian September 15, 2016 at 23:46 -

    Ένα τεράστιο μπράβο για την αναφορά στον Τζόρνταν- κάποια στιγμη πρεέπι να αρχίσει η αποκαθήλωση και να αρχίσουμε να τον βλεπουμε έτσι οπως ακριβως ήταν και είναι ΕΚΤΟΣ παρκέ