BasketBall: Ένα παιχνίδι που αλλάζει

Posted on Mar 24 2015 - 12:10pm by Nicolas Radicopoulos

Όντας, πέρα από ΝΒΑ fan, ποδοσφαιρόφιλος (με ιδιαίτερες αδυναμίες τη Liverpool και τον Απόλλωνα Σμύρνης) αλλά και αριθμολάγνος, ο συντάκτης του άρθρου, Νίκος Ραδικόπουλος, ήταν συνηθισμένος να παρακολουθεί τα ματς έχοντας ανοιχτά tablets, twitter, ό,τι ήταν δυνατό να του παράσχει πληροφόρηση, ιδανικά αριθμοποιημένη. Αλλά πέρσι, τόσο με τη Liverpool, όσο και στο ΝΒΑ, όλο και δυσκολότερα μπορούσε να στραφεί στις συμπληρωματικές πληροφορίες, μιας και το παιχνίδι των ομάδων καθιστούσαν αδύνατο το να αποσπαστεί από αυτό η προσοχή του. Κι αν με τη φετινή Liverpool η συνήθεια αυτή επανήλθε, δεν συνέβη το ίδιο και για τα παιχνίδια του ΝΒΑ. Στο παρόν άρθρο μοιράζεται μαζί σας το γιατί αυτό συμβαίνει.

Το μπάσκετ είναι ένα άθλημα που παίζεται σε όλον τον κόσμο (μάλιστα σε πολύ καλό επίπεδο σε γωνίες του κόσμου που δύσκολα κάποιος από εμάς, μέχρι πρόσφατα, μπορούσε να φανταστεί, όπως μας απέδειξε στο Mundobasket η εκεί παρουσία της εθνικής ομάδας των Φιλιππίνων1)σημείωση Μαυράκη: καμία έκπληξη, μιας κι ο Spoelstra Φιλιππινέζος είναι! ), αλλά το σημείο του κόσμου που το άθλημα αναλύεται όσο πουθενά, σπουδάζεται2)σ.σ. σχετική τεκμηρίωση αυτών σε πρόσφατο άρθρο του Ball Hog, οπότε προς τα εκεί η παραπομπή, εξελίσσεται, αλλά και παρουσιάζεται στο ανώτατο επίπεδό του δεν είναι άλλο, από εκείνο που από μικροί μάθαμε να αποκαλούμε τον “Μαγικό Κόσμο”. Και ποτέ δεν εννοήσαμε ως μαγικό, κανέναν άλλο κόσμο πέραν από εκείνον του ΝΒΑ.

Οι λέξεις που πλέον κυριαρχούν στον μαγικό αυτόν κόσμο, λοιπόν, δεν είναι οι λέξεις που είχαμε συνηθίσει στην εφηβεία μας, όμως. Αντί για “slum dunk” και “dream shake”, “shaq attack” και λοιπές signature moves κυρίαρχων παιχτών, πλέον κυριαρχούν οι έννοιες: “pace and space”, “ball movement”, “motion offense”, “spacing”, “catch & shoot”, “read & react”, “3&D”, “analytics”, “salary cap”.

Στο παρόν κείμενο θα γίνει μία προσπάθεια ανάλυσης και παρουσίασης των εννοιών που παρατέθηκαν ανωτέρω, που με την εισαγωγή τους, και την καθολική αποδοχή τους από τα front offices του συνόλου των franchises του ΝΒΑ, το άθλημα είναι σε μία φάση μετάβασης. Μια μετάβαση που, πέρα από την επιστημονικοποίησή του εκτός παρκέ, το οδηγεί και σε νέα επίπεδα ψυχαγωγίας και απόλαυσης από την εντός των τεσσάρων γραμμών του παρκέ μετενσάρκωση σε plays όλων των παραπάνω.

Και καθώς αυτό είναι πολύ πιο εύκολα να γίνει αντιληπτό από τη δύναμη της εικόνας από ότι με την λεκτική περιγραφή του, απολαύστε:

“Μα στο ΝΒΑ παίζουν όλο iso”

Ας ξεκινήσουμε βήμα – βήμα, καταρρίπτοντας μάλιστα ένα από τα διαχρονικότερα κλισέ: στο ΝΒΑ δεν παίζουν μόνο iso. Για να τεθεί σωστότερα: “δεν παίζουν παρά ελάχιστα iso”.


1

Και γιατί δεν παίζουν iso; Γιατί απλούστατα δεν είναι αποδοτικό!

2

Οι παραπάνω πίνακες3)από εδώ αφορούν το σύνολο των επιθέσεων του ΝΒΑ για τη σεζόν 2013-14, και όπως αυτοί δείχνουν, το isolation είναι ο δεύτερος λιγότερο αποδοτικός τρόπος εκδήλωσης της επίθεσης, μετά μόλις από το pick&roll που την επίθεση εκδηλώνει ο χειριστής της μπάλας, παράγοντας μόλις 0,84 πόντους ανά επίθεση που εκτελείται με αυτόν τον τρόπο.

Και αφού δεν παίζουν κατά βάση, isolation, τότε τί παίζουν, είναι η εύλογη ερώτηση που ακολουθεί. Την ίδια σεζόν με των ανωτέρω πινάκων, οι πρωταθλητές Spurs, κι η ομάδα που τους δυσκόλεψε όσο καμία άλλη στο δρόμο προς την κατάκτηση του τίτλου, οι Mavericks, έχτιζαν τις επιθέσεις τους και την εξ αυτών παραγωγικότητά τους με πολλές πάσες4)το κάτωθι γράφημα από εδώ. Ή αλλιώς ball movement.

touchespoints per possesion

Φαντάζει δύσκολο να αποδεχτεί κανείς, πως η καινοτομία του ΝΒΑ, εν έτη 2014, ήταν πως η διαρκής κίνηση της μπάλας επιθετικά είναι αποτελεσματικότερη. Και όμως. Δεν είναι πολύ μακρινά τα χρόνια της πρωτοκαθεδρίας της αντίληψης “δώσε την μπάλα στον star της ομάδας σου και αυτός θα την βάλει στο καλάθι” (δηλαδή του iso). Μόνο που για όλους τους Jordan, Hakeem, Shaq, Kobe, Iverson, LeBron, KD η απάντηση πέρσι δόθηκε και δόθηκε εκκωφαντικά: Spurs, motion offense και ball movement. Χαρακτηριστικότερα το έθεσε ο Ray Allen, μέλος των Heat που αντιμετώπισαν τους Spurs στον τελικό του 2014, πριν από το 5ο παιχνίδι τη σειράς: “Δεν υπάρχει παίχτης τους που δεν συμμετέχει στην επίθεσή τους. Για εμάς είναι σαν να πρέπει να μαρκάρουμε ενάμιση αντίπαλο, πολύ συχνά και δύο, σε κάθε κατοχή τους”.

Analytics

Η εξέλιξη αυτή βέβαια δεν ήρθε τυχαία. Ήρθε μέσα από την τεράστια ανάπτυξη της ανάλυσης κάθε δεδομένου και στατιστικής ή μη, στα γραφεία των ομάδων του ΝΒΑ που συντελείται τα τελευταία χρόνια: τα analytics.

Για την αναζήτηση της αφετηρίας εισαγωγής τους στο παιχνίδι πρέπει κανείς να ανατρέξει στο 2004, όταν και το πανεπιστήμιο του MIT μαζί με τον νυν G.M. των Rockets, Daryl Morey, ξεκίνησαν ένα από τα πρώτα προγράμματα MBA με μια κατηγορία Sport Analytics. Με βάση αυτό το πρόγραμμα το χειμώνα του 2007 ο Daryl Morey και η Jessica Gelman ίδρυσαν το MIT Sloan Sports Conference. Το πρώτο συνέδριο είχε περίπου 175 συμμετέχοντες και φιλοξενήθηκε στην πανεπιστημιούπολη του MIT, από όπου και έμελλε να ξεκινήσει η επανάσταση που πλέον έχει σαρώσει, αλλάζοντας το πρόσωπο του επαγγελματικού αθλητισμού όπως το γνωρίζουμε.

Η είσοδό της προχωρημένης στατιστικής των analytics στα front offices των ομάδων, που έχει ξεκινήσει κοντά 10 χρόνια τώρα, κατάφερε με τον καιρό να γίνει καθολικά αποδεκτή από το σύνολο των ομάδων. Αποδοχή που σημειολογικά κορυφώθηκε το 2012 με την πρόσληψη δημοσιογράφων-αναλυτών, πρωτοπόρων των analytics, να προσλαμβάνονται από τις ίδιες τις ομάδες του ΝΒΑ, όπως ο John Hollinger του ESPN από τους Grizzles ή ο Sebastian Pruiti του Grantland από τους Thunder5)Μην σας μπαίνουν ιδέες και μην κάνετε συνειρμούς καταδικασμένους να σας απογοητεύσουν. Το επίπεδο της “δημοσιογραφίας” και της ανάλυσης των εδώ δημοσιογράφων αρμόζει πλήρως στην θέση που προσλαμβάνονται από τις ομάδες της χώρας μας: υπεύθυνοι γραφείων “τύπου. Από πέρσι δε, και με την συμφωνία του ΝΒΑ με την SportsVU για την εγκατάσταση από την τελευταία στο σύνολο των γηπέδων του ΝΒΑ συστημάτων καταγραφής, κάθε μα κάθε κίνησης κάθε παίχτη μέσα στο παρκέ, τα αποτελέσματα που μας δίνονται είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακά. Για παράδειγμα, η ανάλυση των αμυντικών κινήσεων και αποδόσεων των παικτών και η εξαγωγή αμυντικών στατιστικών, πέρα από το εντελώς άνευρα και άνευ ιδιαίτερης αποτελεσματικής σημασίας κλέψιμο και τάπα, που μονότονα είχαμε συνηθίσει τόσα χρόνια δίνει ένα πρόσθετο εργαλείο σε κάθε τεχνικό επιτελείο για τη θωράκιση της ρακέτας της ομάδας του.

Πλέον η ανάγνωση των box scores χρησιμεύουν μόνο για τις fantasy ομάδες μας. Αν κάποιος θελήσει να δει την πραγματική συνεισφορά ενός παίχτη στο παιχνίδι, θα ανατρέξει σε advanced statistics.

Όμως, όπως προαναφέρθηκε, η είσοδος των analytics δεν έγινε ούτε απότομα, ούτε αβάσιμα. Στα πλαίσια της διαδικτυακής αναζήτησης για την τεκμηρίωση του παρόντος άρθρου, έπεσα πάνω σε ένα άρθρο του 2006 που τεκμηρίωνε ακριβώς αυτή τη θέση, του κατά πόσον αποτελεσματικότερη δηλαδή, είναι μία επίθεση όταν η μπάλα κινείται διαρκώς. Συνοπτικά παρουσιάζοντας τα συμπεράσματα του συγκεκριμένου άρθρου:

3

Αρκετά ξεκάθαρο από τότε, λοιπόν, το πλεονέκτημα του ball movement: περισσότερη κίνηση της μπάλας κάνει αναμφισβήτητα δυσκολότερη να μαρκαριστεί η ομάδα, μετατρέποντας τις μονάδες σε ένα σύνολο που αποδίδει καλύτερα από το θεωρητικό άθροισμα των εξατομικευμένων δυνατοτήτων των παικτών της.

Οι έννοιες που ανέδειξαν, και το σημαντικότερο, κατάφεραν να επικρατήσουν τα analytics είναι οι ακόλουθες: διαρκής κίνηση των παιχτών στην επίθεση (motion offense), με και -ιδίως- χωρίς- την μπάλα6)είχατε δει τον Παναθηναϊκό του Πεδουλάκη; Ε, το ακριβώς αντίθετο!, διαρκής κίνηση της ίδιας της μπάλας με γρήγορες πάσες (ball movement), ιδίως στους παίκτες που κινούνται χωρίς αυτή, ώστε να αναγκαστεί η άμυνα να προχωρήσει σε αλλαγές, αλλά και να “ανοίξει” (stretched) ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι χώροι (spacing). Στη συνέχεια “read & react”: διάβασμα των αμυντικών αλλαγών, με συνέχιση της κίνησης των παικτών, μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο ελεύθερο σουτ. Ιδανικά αυτό θα είναι είτε εντός του ζωγραφιστού, είτε τρίποντο, κατά προτίμηση στη γωνία που η απόσταση είναι μικρότερη7)6,70 έναντι του κανονικού 7,25, αλλά σε κάθε περίπτωση, όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή των σουτ μέσης απόστασης (long twos ή mid-range) σε κατάσταση “catch & shoot”, όπου δηλαδή ο παίκτης αμέσως θα σουτάρει ή θα καρφώσει/αφήσει στο καλάθι την μπάλα στην περίπτωση της λόμπας, σε κάθε περίπτωση χωρίς να χρειαστεί να την ακουμπήσει στο παρκέ.

Παρενθετικά στο κείμενο, και λόγω της αναφοράς στο πόσο κακή επιλογή είναι τα μακρινά δίποντα, πρέπει να γίνει επίκληση και στην μπασκετική ιδιοφυΐα του Drazen Petrovic. Όντας κορυφαίος, και όπως κάθε κορυφαίος μπροστά από την εποχή του, από ένστικτο αντιλαμβανόταν αυτό που τα analytics ήρθαν να επιβεβαιώσουν 15 χρόνια μετά από αυτόν: στο 2:37” του video. Υπόκλιση και συνεχίζουμε.

Ενισχυτικά, λοιπόν, της συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας, λειτουργούν τα φετινά στατιστικά όπου, σύμφωνα με το nba.com/stats (μέχρι και τους αγώνες της 21.03.2015) για την τρέχουσα σεζόν, 2014-15, τα σουτ που εκτελούνται σε λιγότερο από 2” από τη στιγμή που ο σουτέρ θα λάβει την μπάλα (catch & shoot) έχουν μακράν το υψηλότερο effective rate:

efgtotime

Ενώ καμία έκπληξη, πέρα του συνηθισμένου που συμβαίνει σε κάθε εξελικτική διαδικασία που αφήνει μετέωρο το παλιό να διεκδικεί την απολεσθείσα πρωτοκαθεδρία του, δεν αποτελεί το γεγονός πως οι δύο πρώτες ομάδες σε επιλογή των κάτω των δύο δευτερολέπτων σουτ, είναι οι δύο καλύτερες ομάδες φέτος στο ΝΒΑ8)μέχρι την ίδια με ανωτέρω ημερομηνία:

lessthan2

Για την ολοκλήρωση της τεκμηρίωσης της συγκεκριμένης θέσης, θα αναπαράξω τα γραφήματα από το καταπληκτικό blog Basketball Analytics9)που τα χρησιμοποιεί σε άρθρο του για τεκμηρίωση και εξαγωγή συμπεράσματος επί άλλου θέματος, αλλά ταιριάζουν ιδανικά στην εδώ ανάλυση για να προβώ στην κατασκευή διαφορετικών ως ανωτέρω:

5Μιλώντας για το σύνολο των σουτ που έχουν γίνει για τη σεζόν 2014-15, μέχρι τα μέσα Φλεβάρη, ημερομηνία δημοσίευσης αυτών των γραφημάτων, το πρώτο εξ αυτών παρουσιάζει πως η ταχύτερη κίνηση της μπάλας δημιουργεί ελεύθερα σουτ (με τον αντίπαλο την ώρα του release να είναι τουλάχιστον 1,2 μέτρα μακριά από τον σουτέρ) υψηλότερης ευστοχίας, το δεύτερο την μέση απόσταση του αμυντικού κατά την απελευθέρωση του σουτ και το ποσοστό που τέτοια σουτ δημιουργούνται κάθε απόσταση για δίποντα και τρίποντα αντίστοιχα, ενώ το τρίτο και τελευταίο γράφημα αποτελεί μια πρόσθετη εικονοποιημένη παρουσίαση του δικού μας ανωτέρω γραφήματος, παρουσιάζοντας τα ποσοστά ευστοχίας των ομάδων για σουτ που γίνονται σε λιγότερο των δύο δευτερολέπτων από τη λήψη της μπάλας ως προς τον χρόνο κράτησης ή μη (κίνησης της μπάλας) στο μισό του γηπέδου που επιτίθεται η ομάδα.

Τέλος, χρήζει αναφοράς πως βασικά συστατικά για την επίτευξη του στόχου του spacing, πέρα από παίχτες με αυξημένη αντίληψη να κινούν γρήγορα (όχι βιαστικά) και σωστά την μπάλα, είναι ύπαρξη σουτέρ τριών πόντων, τους οποίους οι άμυνες θα διστάζουν να αφήσουν ελεύθερους για να κλείσουν χώρους, ιδανικά και καλοί αμυντικοί στην απέναντι πλευρά του γηπέδου (οι περιζήτητοι πλέον 3&D players), ενώ πάντα σημαντική θεωρείται η παρουσία ενός ψηλού-ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας, που να μπορεί να μετουσιώσει σε δύο άκοπους πόντους με κάρφωμα κάθε λόμπα που υψώνεται κοντά στο καλάθι. Το παιχνίδι, στην ουσία έχει γίνει ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωμετρικό πρόβλημα, που οι επιτιθέμενοι καλούνται με κάθε πάσα και κίνησή τους στο χώρο να λύσουν, σε μία αέναη προσπάθεια να δημιουργήσουν το χώρο, τη γωνία της πάσας και, εν τέλει, το αμαρκάριστο σουτ. Και αν κάποιος θεωρεί πως αυτό δεν απαιτεί μέγιστο ταλέντο ή προσήλωση στο παιχνίδι και της αρχές του, μάλλον αδυνατεί να κατανοήσει πλέον την ίδια τη χροιά του παιχνιδιού.

Η επικράτηση της σχολής Popovich

Από τα παραπάνω έχει τεκμηριωθεί επαρκώς πως τα analytics έχουν έρθει για να μείνουν, καθώς τα αποτελέσματά τους είναι παραπάνω από εμφανή. Είναι όμως, επίσης προφανές, πως δεν υπάρχει εξελικτική διαδικασία στην οποία το σύνολο να προσαρμόζεται αμέσως. Όπως ταυτόχρονα, κάθε εργαλείο δεν τυγχάνει της ίδιας χρήση από όλους. Κάποιοι βρίσκουν γρήγορα ρυθμό στη νέα πραγματικότητα, άλλοι καθυστερούν να την αντιληφθούν, κατανοήσουν, αποδεχτούν ή/και εφαρμόσουν. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν βρίσκονται όλες οι ομάδες του NBA στο ίδιο επίπεδο (πως θα μπορούσαν άλλωστε;) και δεν αποδίδουν το ίδιο μπάσκετ μορφολογικά. Άλλωστε εδώ γίνεται αναφορά σε βασικές αρχές, κι όχι στο λεπτομερή τρόπο εξειδίκευσης και εφαρμογής αυτών.

Στοιχειοθετώντας επί αυτού σαν βάση όμως, μία αναφορά του Jalen Rose σε κάποιο από τα podcasts ή previews του με τον Simmons10)συμπαθάτε με, αδυνατώ να τα δω ξανά όλα για να βρω σε ποιο και σε ποιο λεπτό ειπώθηκε για να το linkάρω, ότι “αν θες να κερδίσεις σε αυτό το πρωτάθλημα πρέπει να πας με τους νικητές και αυτοί είναι οι Phil, Pop, Riley και Bird”, διαπιστώνει κανείς το εξωφρενικό, πως από το 1981 μέχρι και το πιο πρόσφατο πρωτάθλημα, όσο γράφονται αυτές οι γραμμές, του 2014, οι τέσσερις αυτοί τύποι σχετίζονται με τα 25 από τα 33 πρωταθλήματα της λίγκας11)των Sixers το 1983, τα τρία των Pistons, τα δύο των Rockets και από ένα πρωτάθλημα των Celtics και Mavs είναι τα οχτώ που τους …ξέφυγαν.! Όμως το δευτερεύον συμπέρασμα, και αυτό που μας απασχολεί περισσότερο στο παρόν άρθρο, είναι πως σε πρωτοπόρο της συγκεκριμένης διαδικασίας εξέλιξης αναδεικνύεται ο Popovich και η σχολή του, ακολουθούμενος από τον Riley.

Ξεκινώντας από τον τελευταίο, πρέπει να αναφερθεί πως η φράση “pace & space” αποδίδεται στον προπονητή που ο Riley διάλεξε και στήριξε, τον Erik Spoelstra, όταν το καλοκαίρι του 2011, εκείνος, ύστερα από τις συναντήσεις του με τον προπονητή american football, τότε της ομάδας του κολεγίου του Oregon, των Oregon Ducks, και σήμερα προπονητή των Philadelphia Eagles, Chip Kelly, εμπνεύστηκε από το δικό τους σύστημα επίθεσης. Μία επίθεση που, λόγω του lock out που είχε το ΝΒΑ εκείνη την off season, πρόβαρε τις απαιτούμενες μπασκετικές προσαρμογές της με το επιτελείο του, συνεπικουρούμενο από τον ίδιο τον Riley σε ανοιχτά γηπεδάκια. Μια επίθεση που χάρισε στους Heat δύο τίτλους.

Αλλά όση κι αν είναι συμπάθειά μας για τον Erik Spoelstra, δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει σαν κυρίαρχη την σχολή Popovich. Την στιγμή που τα πνευματικά παιδιά του έτερου κορυφαίου, Phil Jackson, ο πολυδιαφημισμένος Brian Shaw και ο εκλεκτός Derek Fisher διάγουν μέρες δύσκολες, τα πνευματικά παιδιά του Popovich βρίσκονται στην κορυφή του ΝΒΑ. Τόσο ο επί 17 χρόνια assistant coach του και νυν προπονητής των Atlanta Hawks, Mike Budenholzer, όσο και ο πρώην παίκτης του και νυν head coach των Golden State Warriors, Steve Kerr, εφαρμόζουν στις ομάδες τους την motion offense που πιστώνεται στο San Antonio, μαζί με, μεταξύ άλλων, και το time control των παιχτών και τα rest days. Ομάδες που βρίσκονται στην κορυφή Ανατολής και Δύσης αντίστοιχα. Ειδικά για τον Kerr, πρέπει να τονιστεί πως είναι πρώην παίκτης και του Jackson, και μάλιστα αποτελούσε πρώτη επιλογή του για τη θέση του προπονητή των Knicks, θέση την οποία απέρριψε, αρνούμενος στην ουσία να ενταχθεί σε ένα πλαίσιο που θα έπρεπε να παίζει triangle offense, αντιλαμβανόμενος τί απηχεί στο παρελθόν και τί είναι αυτό που μπορεί να οδηγήσει μια ομάδα σε επιτυχίες στο παρόν αλλά και το μέλλον. Για τους Hawks του Budenholzer, αρκεί να θυμηθεί κάποιος πως στο φετινό All Star Game της Νέας Υόρκης έστειλαν τέσσερις παίχτες, χωρίς κανένας από αυτούς να είναι franchise player ή max contract guy.

Να σημειωθεί τέλος, πως οι ίδιοι οι Spurs του Popovich έχουν ποσοστό νικών 71% την τελευταία …14ετία, χωρίς καμία σεζόν να έχουν πέσει κάτω από 61%. Αλλά καλύτερα, προς ενίσχυση της επιχειρηματολογίας, να επιστρατευτεί και πάλι η δύναμη της εικόνας. Ακολουθεί μία φάση με τα “δεύτερα” των Spurs12)μη χάσεις το δάσος και πεις πως δεν μπαίνει το σουτ στο τέλος.

Ολοκληρώνοντας το puzzle

Για να ολοκληρώσουμε την αναφορά στις έννοιες που αναφέρθηκαν αρχικά στο άρθρο και αποτελούν καθοριστικό σημείο στο χτίσιμο, και εμμέσως, στην απόδοση μίας ομάδας, πρέπει να γίνει αναφορά σε δύο ακόμα σημαντικές πτυχές του παιχνιδιού, που συμβάλουν στην ταχέως μεταβαλλόμενη εικόνα του. Η πρώτη είναι το κομμάτι της άμυνας. Σε μία τόσο μεταβαλλόμενη και εξελισσόμενη επίθεση, θα ήταν αφελές να πιστεύει κάποιος πως το άλλο μισό του παιχνιδιού παραμένει αμετάβλητο. Πέρα από τις στατιστικές και θεωρητικές αναζητήσεις και σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού (link για τις οποίες δόθηκε ανωτέρω), πρέπει να τονιστεί πως η γεωμετρία στο παιχνίδι, η δημιουργία και εκμετάλλευση των χώρων επιθετικά δημιουργεί την ακριβώς αντίρροπη δύναμη αμυντικά. Παίχτες όσο πιο μακροσκελείς γίνεται να απλώνουν χέρια για να εμποδίζουν γραμμές πάσας, διαρκής κίνηση και εδώ, ευέλικτοι δίμετροι να μπορούν να προβούν σε κάθε αλλαγή παίχτη, και η απαραίτητη παρουσία ενός rim protector να προστατεύει τον πολυπόθητο στόχο κάθε επιτιθέμενου: ένα σουτ της υψηλότερης πιθανότητας ευστοχίας μέσα από το ζωγραφιστό, είναι μερικές από τις απαντήσεις που δίνονται. Και μιας κι η κουβέντα στην άμυνα, μια γρήγορη αναφορά και στον έτερο μύθο, ότι στο ΝΒΑ δεν παίζουν άμυνα παρά μόνο στα play offs. Σε ένα ουδέτερης έντασης ή ενδιαφέροντος παιχνίδι, μεταξύ μίας ομάδας play offs, και μίας σχεδόν βέβαια εκτός αυτών, ένα μεσημέρι Κυριακής, βλέπεις την καλύτερη εφαρμογή εξολόθρευσης της πληρέστερης φετινής επιθετικής μηχανής, και εκ των βασικών διεκδικητών του βραβείου του MVP, που ακούει στο όνομα James Harden.

Τέλος, το puzzle της εικόνας του τροπαίου Larry O’Brien, δεν μπορεί να μην τονιστεί πως έχει σαν πλαίσιο το δαιδαλώδες και περιοριστικό πλαίσιο του salary cap, μιας έννοιας που έχουμε προσεγγίσει αρκετά διεξοδικά στο Ball Hog. Πρέπει όμως και πάλι να τονιστεί, πως μέσω αυτού τίθενται οι κανόνες και τα οικονομικά όρια βάση των οποίων κάθε ομάδα πρέπει να διαλέξει τα κατάλληλα ταλέντα για να εφαρμόσει εντός του παρκέ τον αγωνιστικό σχεδιασμό της. Ένα πλαίσιο που η σωστή εκμετάλλευση αυτού, μαζί με το σωστό recruiting, όπως συμβαίνει στους Spurs και Hawks, δίνει περιθώρια και ευκαιρίες, ενώ η λανθασμένη εφαρμογή του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους Nets, μπορεί να καταδικάσει μία ομάδα αγωνιστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το μέλλον είναι ήδη εδώ

Οι διαστάσεις του γηπέδου, όπως και ο χρόνος εκτέλεσης της επίθεσης, ήταν και παραμένουν δεδομένα. Τα analytics και τα advanced statistics αυτό που κατάφεραν ήταν να αναδείξουν όλες τις κρυμμένες δυνατότητες καλύτερης εκμετάλλευσης αυτών. Και το αποτέλεσμα ήταν απλό και προφανές: κίνηση. Διαρκής κίνηση παιχτών και μπάλας, αφήνοντας ή δημιουργώντας ανοιχτές γραμμές πάσας, ώστε, μετά από μία αλληλουχία κινήσεων και μεταβιβάσεων, να βρεθεί το αποδοτικότερο σουτ. Και η μετενσάρκωση αυτής της θεωρίας σε plays μέσα στο παρκέ δεν ήταν ούτε άνευρη, ούτε βαρετή. Αντίθετα, ήταν απολαυστική. Η διαρκής κίνηση παικτών και μπάλας δεν σου επιτρέπουν πλέον να αφαιρεθείς και να αναζητήσεις ένα στατιστικό ή κάποιο σχόλιο στο twitter. Το θέαμα σε απορροφά. Αυτή συνεπώς, η αρμονική χορογραφία των επιτιθεμένων και των αμυνομένων που σε μαγεύει εξελισσόμενη σε κάθε φάση, είναι αποτέλεσμα της χρόνιας και συστηματικής επιστημονικής μελέτης και ανάλυσης κάθε γωνιάς και λεπτομέρειας του παιχνιδιού και της σκακιέρας διεξαγωγής του: των analytics.

The following two tabs change content below.

Nicolas Radicopoulos

Επαγγελματίας auditor, εδώ βρέθηκε ως editor. Μέγας μάγιστρος του excel και neat freak, Νομίζει λόγω δουλειάς πως η δημιουργική γραφή δεν του ταιριάζει αλλά κάνει λάθος. Τον συναρπάζει το γρήγορο, αλλά ομαδικό, μπάσκετ, το παιχνίδι του Magic, κάθε point-forward, προεξάρχοντος του μερακλή Boris Diaw, οι αριθμοί του παιχνιδιού, είτε αυτοί αφορούν τα in game stats, είτε τα οικονομικά πίσω από αυτό (και μεταξύ μας ίσως ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να σου απαντήσει από μνήμης στην ερώτηση "Πόσα παίρνει ο Wayne Selden;", εφόσον δηλαδή η ερώτηση δεν είναι "Ποιος είναι ο Wayne Selden;"), αλλά περισσότερο από όλα το τσίπουρο (με γλυκάνισο!) παρέα με τους υπόλοιπους συντελεστές του Ball Hog στα χωριουδάκια του Πηλίου. Σταμάτησε να αρθρογραφεί στο Hog τον Ιούνη του 2019.

References
1 σημείωση Μαυράκη: καμία έκπληξη, μιας κι ο Spoelstra Φιλιππινέζος είναι!
2 σ.σ. σχετική τεκμηρίωση αυτών σε πρόσφατο άρθρο του Ball Hog, οπότε προς τα εκεί η παραπομπή
3 από εδώ
4 το κάτωθι γράφημα από εδώ
5 Μην σας μπαίνουν ιδέες και μην κάνετε συνειρμούς καταδικασμένους να σας απογοητεύσουν. Το επίπεδο της “δημοσιογραφίας” και της ανάλυσης των εδώ δημοσιογράφων αρμόζει πλήρως στην θέση που προσλαμβάνονται από τις ομάδες της χώρας μας: υπεύθυνοι γραφείων “τύπου
6 είχατε δει τον Παναθηναϊκό του Πεδουλάκη; Ε, το ακριβώς αντίθετο!
7 6,70 έναντι του κανονικού 7,25
8 μέχρι την ίδια με ανωτέρω ημερομηνία
9 που τα χρησιμοποιεί σε άρθρο του για τεκμηρίωση και εξαγωγή συμπεράσματος επί άλλου θέματος, αλλά ταιριάζουν ιδανικά στην εδώ ανάλυση για να προβώ στην κατασκευή διαφορετικών ως ανωτέρω
10 συμπαθάτε με, αδυνατώ να τα δω ξανά όλα για να βρω σε ποιο και σε ποιο λεπτό ειπώθηκε για να το linkάρω
11 των Sixers το 1983, τα τρία των Pistons, τα δύο των Rockets και από ένα πρωτάθλημα των Celtics και Mavs είναι τα οχτώ που τους …ξέφυγαν.
12 μη χάσεις το δάσος και πεις πως δεν μπαίνει το σουτ στο τέλος

7 Comments so far. Feel free to join this conversation.

  1. dimitris manakas March 24, 2015 at 14:41 -

    Χαίρεται και συγχαρητήρια
    για την εξαιρετική δουλεία που κάνετε.

    Θα ήθελα να αναφερθώ
    στο εύρημα της αποδοτικότητας των mid-range shots σε σχέση με το τρίποντο σε μακροπρόθεσμη προβολή.
    Για την συγκεκριμένη στατιστική ανάλυση
    οι παίχτες των ομάδων εντάχτηκαν σε δυο clusters (ομάδες), αυτοί που παίζουν από 1-3 και αυτοί που
    παίζουν 4-5 με μια πρώτη μόχλευση να είναι εμφανείς καθώς υπάρχουν περιπτώσεις
    που ένας παίχτης εμπίπτει και στις δυο κατηγορίες. Από την ανάλυση αφαιρέθηκαν extreme outliers σε κάθε ομάδα όπως ο Aldridge και Korver. Υπό
    αυτό το πρίσμα πρόεκυψε το γενικευμένο συμπέρασμα ότι μακροπρόθεσμα το τρίποντο
    είναι αποδοτικότερη επιλογή από το mid-range για τους παίχτες
    του πρώτου cluster. Αυτό
    που δεν δημοσιεύτηκε ωστόσο, είναι η αποδοτικότητα του shot σε δυναμικό close-out (καμιά σχέση με το Ευρωπαϊκό τρόπο αντιμετώπισης) έναντι της προσποίησης
    και επιλογής ελευθέρου mid-range shot η νέου kick σε περιστροφή
    της άμυνας.

    Υ.Γ Δυστυχώς τα δεδομένα
    είναι ένα πανάκριβo προϊόν και έχουμε πρόσβαση μονό σε μια σταγόνα από αυτά.

  2. Rasko March 25, 2015 at 02:38 -

    Τα απαραίτητα και πανάξια μπράβο για την ελεγεία, πριν μπει το nerd mode.

    Spacing δεν είναι το κενό που δημιουργείται ανάμεσα στον επιτιθέμενο και τον αμυνόμενο στη διάρκεια μιας φάσης (αυτό καταλαβαίνω από το κείμενο), αλλά η θέση που πρέπει να έχουν οι παίχτες μιας ομάδας που επιτίθεται ώστε να δημιουργηθούν στο μέγιστο χώροι για drive, ελεύθερα σουτ κοκ, γενικά καλύτερες προϋποθέσεις επίθεσης. Αυτό που λέμε στα ελληνικά “αποστάσεις”.

    Επίσης ο 4ος Puppeteer του Jalen είμαι σχεδόν σίγουρος ότι ήταν ο Auerbach, που πήρε σαν GM με τους Celtics πρωταθλήματα στα 80’s. Στα εκτός puppeteer ξέχασες και το πρωτάθλημα των Celtic το 2008.

    Τέλος, η άποψη μου για τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που διαφαίνεται πίσω από μια ανάγκη που μοιάζει να σας βγαίνει για υπεράσπιση του ΝΒΑ (το καταλαβαίνω σε μεγάλο βαθμό γιατί και εγώ στην Ελλάδα ζω και έχουν ακούσει τα αυτιά μου και διαβάσει τα μάτι μου πολλά). Προφανώς και δεν υπάρχει σύγκριση ένα προς ένα ΝΒΑ με ευρωπαϊκό μπάσκετ, όμως κάποια από αυτά που διέγνωσαν οι Αμερικάνοι μέσω των analytics και λόγω κουλτούρας -αλλά και τεχνογνωσίας/οικονομικών πόρων – τελειοποιούν τα είχαμε δει στην πράξη στα ευρωπαϊκά γήπεδα εκεί γύρω στις αρχές/μέσα των 00’s. Άλλωστε οι σχέσεις του Πόποβιτς με τους μεγάλους της ευρωπαϊκής σχολής είναι γνωστές.

    • Nicolas Radicopoulos March 25, 2015 at 03:39 -

      Την καλησπέρα μου και τις ευχαριστίες μου για τα καλά λόγια!

      Απαντώντας, με τη σειρά, στα θέματα που έθιξες. Στο μεν πρώτο θαρρώ ήταν σαφές από το κείμενο πως άλλο spacing, δλδ η δημιουργία χώρων για την κίνηση παιχτών και μπάλας (passing lanes) και άλλο η κατάληξη της επίθεσης, που ιδανικά είναι το ελεύθερο σουτ. Για να σου αφήνει διαφορετική εντύπωση, ίσως ήταν θολά δοσμένο, οπότε για την πλήρη διαλεύκανση των εννοιών πρόσθεσα 4 λέξεις, με τις οποίες θαρρώ καθίσταται σαφέστερο.

      Ο Rose αναφερόταν στο σήμερα. Σε ποιους ανθρώπους δίπλα πρέπει να πάει ο παίχτης που θέλει να διεκδικήσει δαχτυλίδι. Μάλιστα χαρακτηριστικά θυμάμαι το είχε πει, κάνοντας την πρόβλεψη πως ο LeBron δεν θα φύγει από το Miami, μιας εκεί είναι ο Riley και στο παιχνίδι είναι σήμερα τέσσερις winners οι εξής μπλα-μπλα, οπότε αν θες να κερδίζεις πρέπει να είσαι κοντά σε αυτούς.
      Κι ο Bird είναι GM στους Pacers, και ως τέτοιο τον ανέφερε κι ας ήταν το τελευταίο του πρωτάθλημα το μακρινό 1986.

      Σωστή η παρατήρηση για το πρωτάθλημα των Celtics το 2008. Εκ παραδρομής ξεχάστηκε και διορθώθηκε τώρα στο κείμενο.

      Τέλος, το κείμενο αποσκοπεί αποκλειστικά στην ανάδειξη του σημαντικού έργου της μελέτης και της ανάλυσης του αθλήματος που συστηματοποιημένα διεξάγεται στο ΝΒΑ και πως αυτή η προσήλωση οδηγεί το ίδιο το άθλημα σε νέες κατευθύνσεις. Τα στυλ διεξαγωγής του αθλήματος σε κάθε πλευρά του Ατλαντικού έχουν τόσο αρκετά κοινά χαρακτηριστικά, όσο και σημαντικές αποκλίνουσες προσεγγίσεις, αλλά η ανάλυση αυτών χρίζει ειδικής προσέγγισης, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει στη λογική της ανωτερότητας ή κατωτερότητας της μίας ή της άλλης πλευράς.

      Ως προς τους Γούγκους και το τί αυτοί αντιπροσωπεύουν στο παγκόσμιο μπάσκετ, είναι δηλωμένη η αμέριστη εκτίμηση και ιδιαίτερη συμπάθειά μου!

      Όπως πάντα, χαρά μου η διάδραση, οπότε ανοιχτός για οποιοδήποτε νέο σχόλιο ή παρατήρηση!

      • Rasko March 27, 2015 at 23:36 -

        Ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε λοιπόν, η παρατήρηση μου ήταν λίγο to give credit where credit is due. Προσωπικά το ΝΒΑ με έχει κερδίσει ξανά τα τελευταία χρόνια, γιατί ακριβώς βλέπουμε όλο και περισσότερες ομάδες να παίζουν ως ομάδες και όχι μόνο συμπληρωματικά των star players τους (ας πούμε ότι δεν ήμουν ποτέ πολύ φίλος των Lakers…).

        Nicolas Radicopoulos Νέο Jalen & Jacoby, sto 16:00 https://www.youtube.com/watch?v=GP0aGvscIn4 🙂

    • Billy Hoyle March 25, 2015 at 14:12 -

      Πρώτον κι εγώ να πω ότι χαίρομαι πολύ που τα κείμενα μας διαβάζονται με τόση προσοχή στη λεπτομέρεια. 😀

      Σε ότι αφορά το τελευταίο σου σχόλιο, να σημειώσω ότι μια ιδέα, μια σπίθα, μπορεί να ξεκινήσει από οπουδήποτε, και να εφαρμοστεί ακόμα έστω σποραδικά σε κάθε λίγκα του πλανήτη. Είτε αυτό είναι μαθητικό πρωτάθλημα, είτε πρωτάθλημα Φιλιππινών, είτε η Ευρωλίγκα. Το ζήτημα δεν είναι (για τις ανάγκες της περί analytics συζήτησης anyway) από που ξεκίνησε μια ιδέα και αν εφαρμόστηκε είτε σαν counter tactic, είτε σαν τρόπος απόκτησης συγκριτικού πλεονεκτήματος, αλλά η ανάλυση του πως και γιατί αυτή λειτουργεί, πως αλλάζει την μορφολογία του παιχνιδιού, με ποιον τρόπο μπορεί να δομηθεί σαν blueprint για το χτίσιμο μιας ομάδας και μέχρι ποιο σημείο μπορεί να είναι αποδοτική.

      Αυτό που εκτός ΝΒΑ μπορεί να είναι ιδέα ενός προπονητή ή μιας συγκεκριμένης σχολής μπάσκετ, εκεί αναλύεται εξονυχιστικά και, εφόσον “περάσει το τεστ” είναι το σχέδιο πάνω στο οποίο -μεταξύ άλλων- μορφοποιείται η εικόνα του αθλήματος συνολικά. Από τον τομέα player development, μέχρι την κατάρτιση των ομάδων και την οικονομική αξιολόγηση των παικτών με βάση τα χαρακτηριστικά τους. Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα συμβόλαιο κοντά στο 15% του salary cap. Οι παίκτες που θα το έπαιρναν league wide πριν από 20 χρόνια έχουν τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτούς που θα το έπαιρναν σήμερα, και αυτό οφείλεται σε αρκετά μεγάλο βαθμό στην εισχώρηση της τεχνολογίας και της μελέτης στις λεπτομέρειες του παιχνιδιού.

      Δε διαφωνούμε κάπου, απλά κάπου ήθελα να κανω κ εγω το σχόλιο μου.

      Cheers.

  3. Andreas Μ. June 4, 2015 at 03:18 -

    Απλα υποκλινομαι